O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent moliya instituti sanjar Sobirjonov

2
-§.
 Menejerning etakchilik xulqi. 
Menejerning  etakchilik  xususiyatlariga  ham  ega  bo‗lishi  ma‘qul.  Bunday 
menejer  oddiy  ma‘muriyatchi  menejerdan  boshqacharoq  harakat  qiladi.  U 
boshqarmaydi, buyurmaydi, balki boshqalarni o‗ziga ergashtiradi, boshqalar unga 
tobe (bo‗ysunuvchi) emas, balki izdoshlar bo‗ladi. 
Lavozim  rahbar  uchun  rasman  jamoaning  etakchisi  bo‗lish  sharoitini 
yaratadi,  lekin  bu  ish  avtomatik  tarzda  bo‗lmaydi.  Tashkilotning  boshlig‗i  bo‗lsa 
ham etakchisi bo‗lmasligi mumkin, chunki etakchilik buyruq bilan tasdiqlanmaydi, 
balki xodimlarning ruhiy xohishi bilan o‗z ehtiyojlarini qondira oladigan birdan bir 
inson  sifatida  ta‘minlanadi.  Buning  uchun  etakchi  bo‗lish  istagidagi  inson 
kelgusini va unga erishish yo‗llarini aniq tasavvur qila oladigan bo‗lishi lozim. 
Etakchi  qanday  xislatlari  bilan  rasmiy  menejerdan  farqlanadi?  Oddiy 
menejerlar,  odatda,  boshqalar  ko‗rsatib  bergan  maqsadlarga  erishish  usullarini 
belgilaydilar,  rejalarga  binoan  xodimlar  ishini  uyushtiradilar  va  yo‗lga  soladilar, 
ammo  o‗zlari  faol  bo‗lmaydilar.  Ular  xodimlar  bilan  o‗zaro  munosabatni  aniq 
belgilab quyilgan huquq va talablar asosida olib boradilar. Etakchilar maqsadlarni 
o‗zlari  shakllanitrib,  ularga  qanday  erishish  mumkinligini  belgilaydilar,  ortiqcha 
ikir-chikirlarga  o‗ralashib  qolmaydilar.  Ularning  fikrlariga  qo‗shilgan  va  ularnga 
ergashishni xohlagan xodimlar qiyinchiliklarga qaramay, ularga ergashadilar, endi 
etakchilar  ruhlantiruvchi  bo‗lib  qoladilar.  Ular  bir-birlariga  nazoratchi 
bo‗lmaydilar, balki o‗zaro munosabatni ishonch asosiga quradilar. (7.2-jadval).  
Umumiy  ish  darajasi  o‗rtachadan  pastroq  bo‗lgan  jamoada  etakchi  asosan 
har qanday masala yuzasidan ekspert-mutaxassis yoki ruhlantiruvchi markaz rolida 
bo‗ladi, u  dalda berishi, ruhlantiruvchi, ko‗maklashuvchi bo‗lishi mumkin.