Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi toshkent moliya instituti

Shamli grafiklar qanday shakllanadi: bozor psixologiyasi. 
Yapon 
shamlarining ko‘rinishi va tuzilishi sotuvchilar va xaridorlarning xatti-harakatini aks 
ettiradi va treyderlar ommasining o‘zini qanday tutishini tushunib olish uchun 
yordam beradi. Shamlar grafigini “o‘qish” ko‘nikmasiga an’anaviy sham 
modellarini o‘rganmasdan turib ham ega bo‘lish mumkin. 
Shamning tanasi. 
67
https://bcs-express.ru/novosti-i-analitika/gepy-na-rynke-otkuda-na-grafike-poiavliaiutsia-razryvy-i-kak-ispol-
zovat-ikh-v-torgovle 

---

246 
Ko‘rib chiqilayotgan birinchi parametr – shamning kattaligi, ya’ni o‘lchami. 
Bir shamning tanasi boshqalarga nisbatan qanchalik uzun bo‘lsa, sotuvchilar yoki 
xaridorlar tomonidan bozorga ko‘rsatilayotgan bosim shunchalik ko‘lamli va kuchli 
bo‘lganini ko‘rish mumkin. Katta oq tanali sham bozorda “buqa kayfiyati”ning 
ustun bo‘lganligini, ya’ni savdolar davri yakunida xaridorlar birmuncha faol 
bo‘lganini ko‘rsatadi. Agar sham qora rangda bo‘lsa, yopilish chog‘ida sotuvchilar 
hukmronlik qilganini anglash mumkin bo‘ladi. 
Bordiyu shamlarning tanasi qisqa bo‘lsa, tendentsiyadan qaytish 
shakllanayotganidan yoki “flet” holati yuzaga kelayotganidan dalolat beradi. 
Bunday holat buqalar va ayiqlarning kuchlari taxminan tenglashayotganini 
ko‘rsatadi va bozorning kelgusidagi kotirovkalar yo‘nalishidagi beqaror holatini 
ifodalaydi.
Shunday qilib, shamning nisbiy holati alohida hal qiluvchi ahamiyat kasb 
etadi. Davomli pasayish tendentsiyasidan keyin yuzaga kelgan uzun buqa shami 
sotuvchilarning holi qolmaganligini va savdolar yuqorilab ketishi mumkinligini 
ko‘rsatadi. Va bunday sham qarshilik darajasidan yuqori yopilganda, bu bozorning 
yangi narx darajasida mustahkamlanishini ko‘rsatishi mumkin. 
Shuningdek, shamning shakllanish bosqichida nimalar sodir bo‘lganligi 
to‘g‘risida to‘liq ishonch hosil qilib bo‘lmaydi. Ochilish davri darajasidan yopilish 
davrigacha bo‘lgan yo‘l yetarlicha to‘g‘ri chiziqli bo‘lgan bo‘lishi, ammo, 
harakatlanish davomida juda ko‘p ikkilanishlar, tebranishlar sodir bo‘lgan bo‘lishi 
ham mumkin. Davrning qanday kechganini bilish uchun esa terminalda 1-2 
taymfreym pastroqqa qayta o‘tib ko‘rish lozim.