Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi toshkent moliya instituti

Narxlar harakati 
Trend chizig‘i 
Qarshilik chizig‘i 

---

238 
 “Bosh” va “yelka” trend shakli 
Bu chizmada narxlarni o‘zgarishi natijasida “bosh” va “elka” trend turlari o‘z 
aksini topgan. Bunda savdo boshlangandagi ochilish bahosidan boshlab narxlar 
ko‘tarilib boradi va eng yuqori nuqtaga etib, pastga o‘z yo‘nalishini o‘zgartiradi. 
Agar biz bu nuqtalarni tutashtirib chiqsak, bosh va elka tasvirlarni hosil bo‘ladi. 
Bundan tashqari, trendlarning quyidagi shakllari mavjud: 
v 
 “Ikki qoya” va “Ikki jarlik” 
“Ikki qoya” trendida narxlar faqat 2 marta maksimal nuqtaga erishadi. Bu holda 
A nuqtada qimmatli qog‘ozlarni albatta sotib yuborish kerak. “Ikki jarlikda” esa 
buning aksi. Quyidagi rasmda “ikki qoya” trend shaklini RTS indeksi dinamikasida 
ko‘rishimiz mumkin. 
Ochilish bahosi 
A Sotishga 
signal 
Ochilish bahosi 
 Sotib
olishga
signal 

---

239 
Ko‘p uchraydigan “ikki qoya” trend shaklini RTS indeksi orqali 
tasvirlanishi 
Bu rasmda ko‘rishimiz mumkinki, RTS indeksining fond bozoridagi 
dinamikasi orqali 10 oy ichida “ikki qoya” trend shakli hosil bo‘lgan. Trendning 
ikkinchi maksimum nuqtasi narxlarning qayrilishini, burilishini ifodalab, bozorda 
RTS indeksi trendi tendentsiyasining o‘zgarishini anglatadi, ya’ni “buqalar” 
trndidan “ayiqlar” trendiga. Investor uchun bu trend shaklining ahamiyati shundaki, 
ikkichi maksimum nuqta RTS indeksining keyingi savdolarda pasayishini ogoh 
qiladi.
Yapon shamlari turlari va modellari 
Bozorning grafikli tahliliga tayanib ish ko‘ruvchi deyarli har bir treyder yoki 
investor o‘zining ish faoliyatida 
yapon shamlari
dan foydalanadi. Bozordagi 
savdolarning kechishi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni aniq, ko‘rgazmali va tushunarli 
tarzda yetkazib bera olish xususiyatiga ega ekanligi yapon shamlarining bozor 
ishtirokchilarining ishonchini qozonishiga sabab bo‘lgan. Shamlar savdodagi narx 
grafiklarining o‘zgarish prognozlarini tuzishning ilg‘or vositasi bo‘lib xizmat qilish 
bilan birga, bozorning kayfiyati va psixologiyasini ochib berishga yordam beradi. 

---

240