Antarktida materigining o‘simlik va hayvonot dunyosi
Antarktika (materik va okean Antarktikasi) Antarktika biogeografik
oblastiga kiradi.
Hozir Yerda hayot kechirayotgan pingvinlarning 17 turi faqat Janubiy yarim
sharda to’liq uchraydi, shu jumladan 3 turi Antarktidada (Antarktika mintaqasida)
yashaydi.
Antarktidaning eng yirik qushi imperator pingvinidir (bo’yi 115 sm, vazni
45 kg). Bu qushlar Antarktida qirg’oqlarida 15 ta yirik to’da (qushlar bozori) hosil
qiladi, ularning hammasida 135 mingga yaqin pingvin bo’ladi.
Antarktida materigining organik dunyosini endemiklari hisoblangan
pingvinlar faqat janubiy yarim shardagina uchraydi xolos. Buning sababi nimada
ekanligini bilasizmi?
Antarktika (materik va okean Antarktikasi) Antarktika biogeografik
oblastiga kiradi. Uning fauna va florasi hali juda kam tekshirilgan.
Antarktika oblastining faunasida turlar kam. Suvdagi faunada individlar
ko’proq, chunki Janubiy okeandagi hayot sharoiti quruqlikdagiga nisbatan
qulayroq. Yer betida yashaydigan hayvonlar materikda kam. Yer betida
yashaydigan sut emizuvchilar (masalan, qutb ayiqlari), uchadigan hasharotlar va
chuchuk suv baliqlari mutlaqo yo’q. Modomiki shunday ekan, Antarktika
biogeografik oblastini okean oblastchasi va materik oblastchasiga ajratish uchun
asos bor (Antarktika yarim orolining g’arbiy sohili bundan mustasno bo’lib,
Subaitarktikaga kiritilishi lozim).
Ikkala oblastchaning biogeografik tafovutlari shundan iborat:
Okean oblastchasi
Materik oblastchasi
Faunasi (asosiy gruppalari)
Kitlar, kurak oyoqlilar bo’ron qushlari,
(jumladan
albatroslar),
pingvinlar,
qisqichbaqasimonlar. Orollarda: odam
keltirgan
va
yovvoyilashgan
sut
emizuvchilar - shimol bug’usi, quyon va
boshqa hayvonlar bor.
Kurak oyoqlilar, bo’ron qushlari
(albatroslar yo’q), pingvinlar (okean
oblastchasidagiga
nisbatan
boshqa
turlari).
Flora va o’simliklari
Yuksak darajadagi o’tsimon o’simliklar
(turlari 160 gacha boradi) orollarda
o’tloq va butacha assotsiatsiyalarini
hosil qiladi. Moxlar, lishayniklar, suv
o’tlar bor.
Yuksak darajadagi o’simliklar yo’q.
Florasi moxlar, lishayniklar va suv
o’tlardan iborat.
Antarktika okean oblastchasida eufazi qisqichbaqalari (bo’yi 6 sm gacha
boradi) juda katta to’da bo’lib yashaydi. Yozda okean yuzasini bu qisqichbaqalar
ko’plab kilometrgacha qoplab oladi, kit va pingvinlarga yem bo’ladi. Bu joyda
plankton orgalizmlar: qisqichbaqasimonlar, meduzalar, radiolyariyalar, diatom
suv o’tlari va hokazolar ayniqsa ko’p. Suvning yuza (200-300 m) qatlamida
plankton hammadan ko’p, bu qatlam aktiv qatlam deb ataladi. Shimoliy yarim shar
treska baliqlarining uzoq urug’lari bo’lgan nototeniylarniig qirg’oq yaqinidagi
formalarini aytib o’tish kerak. Qushlar sinfidan bo’ron qushlari otryadi (shu
jumladan albatroslar) va pingvinlar kenja otryadi bor. Hozir Yerda hayot
kechirayotgan pingvinlarning 17 turi faqat Janubiy yarim sharda to’liq uchraydi,
Do'stlaringiz bilan baham: |