O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

1-rasm. Pestitsidlarni ozuqa va ichimlik idishlariga solish qat’iyan man etiladi.
Suyuq va qattiq moddalarni probirka yoki kolbalar ichida qizdirish vaqtida idish teshiklarini o‘zidan qarshi tarafga yoki yon tarafga qaratish, probirka yoki kolbalar tepasidan qarash mumkin emas. CHunki, probirka yoki kolbada qizdirilayotgan modda sachrab, havfli vaziyatni vujudga keltirishi mumkin.

YUpqa shisha devorli kimyoviy idishlarni issiqqa chidamli asbest setka ustida qizdirish lozim.

Labaratoriyada mashg‘ulot o‘tkazishdan oldin, bajariladigan mashg‘ulotning metodik qo‘llanish usuli va bajarish tartibi bilan tanishib chiqish lozim.

SHuningdek, ish joyini mashg‘ulot o‘tkazish uchun tayyorlab, ishlatiladigan preparatlar, reaktivlar ish joyiga yaqin qilib qo‘yilishi lozim.

Pestitsidlar bilan ishlaganda faqat oq xalat kiyiladi. Barcha pestitsidlar bilan o‘tkaziladigan mashg‘ulotlar havoni so‘ruvchi shkaflarda qalin pardalar bilan yarim berkitilgan holda va ventilyatorlar ishlayotgan vaziyatda bajarilishi lozim.

Laboratoriya xonalarida qurilmalarning to‘g‘ri joylashtirilganligi, jo‘mrak va burchak birlashgan joylarining zichligini tekshirish, shuningdek, ularni shtativga maxkam o‘rnatilganligini nazorat qilish lozim. SHkaf darpardasini to‘liq tushirmasdan turib, gaz gorelkasini yoqish mumkin emas.

Pestitsidlarning sifat ko‘rsatkichlarini aniqlashda, tahlil qilinadigan pestitsidlar miqdori juda oz bo‘lishi lozim. Kukinsimon preparatlarni probirkaga solish uchun shisha kurakchalardan. Suyuq preperatlarni solishda esa dori tomizgichlardan foydalaniladi. Har qaysi preparat uchun alohida shisha, kurakcha, dori tomizgich bo‘lishi shart.

Amiakli eritmalar nitrat, sirka, uch va besh xlorli fosfor quyuqlashib to‘yingan kislotalarni, umuman bug‘lanadigan holatdagi uchuvchan moddalarni materiallarga ta’sir etuvchanligini hisobga olib analitik tarozida, ochiq idishlarda tortib olish mumkin emas.

Eritma va reaktivlarni dori tomizgichlar (kapelnitsa yoki pipetkalar)dan foydalanib, shisha idishlarga solish kerak, probirka teshigini barmoq bilan berkitib, chayqatish ta’qiqlanadi. Ishqor va kislotalarga solingan pestitsidlarni suv hammomchalarida 90 gradusgacha isitish va ularni asbest setkaga quyilgan o‘tga chidamli qozonchalarda qaynatish lozim.

Pestitsid va ularning eritmalari to‘kilgan joyni avvalo zararsizlantiradigan suyuqlik, ishqor, kaliy permanganat va boshqa suyuqliklar bilan zararsizlantirib, so‘ngra filtr qog‘oz yordamida shimdirib yo‘qotiladi.

Mashg‘ulotlar oxirida ish xalati echilib, shkafga solib qo‘yiladi, sovun va yuvuvchi vositalar bilan qo‘lni tozalab yuviladi.

Pestitsidlar solib ishlanganda idishlarni zararsizlantirish choralari. Xlor va fosfor organik preperatlar bilan ifloslangan idishlar 24 soat davomida 5-10 % li ishqor eritmasida ushlab turiladi.

Simob organik preparatlar bilan zararlangan idishlar 10-12 soat davomida 5-10% li ishqorli eritmada, so‘ngra 12% li kaliy permanganat eritmasida 6 soat ushlanishi kerak yoki 3-10% li natriyning xrom, oltingugurt eritmasida ushlanadi.

Zararlanish darajasiga qarab, idishlarni yuvishda soda, sovun, ishqorlar, kislotalar va organik eritmali vositalardan foydalanish mumkin.