Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi samarqand davlat universiteti maktabgacha ta`lim kafedrasi

Didaktikaning asosiy kategoriyalari quyidagilardan iborat:

Таълим тизими ёш авлодга таълим-тарбия бериш йўлида давлат тамойиллари асосида фаолият юритаётган барча турдаги ўқув-тарбия муассасалари мажмуи



Таълим мақсади (ўқиш, билим олиш мақсади) таълимнинг аниқ йўналишини белгилаб берувчи етакчи ғоя



Таълим жараёнини ташкил этиш ўқитувчи ва ўқувчилар ўртасида ташкил этилувчи ҳамда илмий билимларни ўзлаштиришга йўналтирилган педагогик жараённинг ташкилий-методик жиҳатдан тўғри уюштирилиши



Таълим турларимазмуни, ташкил этилиш ўрни, босқичи, қўлланиладиган асосий воситалари ва жалб этиладиган таълим олувчиларнинг ёшига кўра фарқланувчи таълим кўринишлари




Таълим тамойилларитаълим назариясининг асосий етакчи қоидалари



Таълим шаклитаълим жараёнининг ташкилий қурилиши



Таълим методларитаълим жараёнида қўлланилиб, унинг самарасини таъминловчи услублар мажмуи



Таълим воситаларитаълим самарадорлигини таъминловчи объектив (дарслик,
ўқув қўлланмалари, ўқув қуроллари, харита, диаграмма, плакат, расм, чизма, диопроектор, магнитафон, видеомагнитафон, ускуна, телевизор, радио,
компьютер ва бошқалар) ва субъектив (ўқитувчининг нутқи, намунаси,
муайян шахс ҳаёти ва фаолиятига оид мисоллар ва ҳоказолар) омиллар



Таълим натижаси (таълим маҳсули)таълим якунининг моҳиятини қайд этувчи тушунча; ўқув жараёнининг оқибати; белгиланган мақсадни амалга ошириш даражаси




Дидактик тизим (юнонча “systema” – яхлит қисмлардан ташкил топган, бирлаштириш) маълум мезонлар асосида таълим жараёнининг яхлит ҳолатини белгилаш, ажратиб кўрсатиш

Аsosiy didaktik kategoriyalar sirasiga taʼlimning didaktik tizimi va taʼlim texnologiyasi kabi tushunchalarni ham qayd etish mumkin.

Didaktik nazariya (kontseptsiya)lar va ularning falsafiy asoslari. Taʼlim jarayoni psixologik-pedagogik kontseptsiyalar (ular aksariyat hollarda didaktik tizimlar ham deb ataladi) asosida tashkil etiladi.
Didaktik tizim taʼlimning maqsadi, tamoyillari, mazmuni, shakli, metod va vositalarining birligi asosida tashkil etilgan tuzilmalarning ichki yaxlitligini ifodalaydi. Didaktik kontseptsiya (tizim)lar quyidagi guruhlarga ajratiladi: 1) anʼanaviy; 2) progressiv; 3) zamonaviy.
T aʼlim jarayoni yaxlit tizim sifatida quyidagicha namoyon boʼladi:

Taʼlim jarayonining negizini oʼqituvchi va oʼquvchilarning taʼlimiy faoliyatlari tashkil etadi.