O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti fakultet: Servis va turizm Kafedra: Xalqaro turizm va turizm servisi «Himoyaga tavsiya etildi»

Beshinchi jihat
– o‘zga mamlakatda avtotransportni shaxsan boshqarish. 

---

47 
Tabiiyki, turist yo‘lda harakatlanish qoidalarini to‘liq bilishi kerak, lekin har bir 
mamlakatda mazkur qoidalarning o‘ziga xos xususiyatlari mavjud bo‘lib, turist 
ular haqida oldindan ogohlantirilgani ma’qul. Masalan, Malayziyada avtomobilni 
ijaraga olish uchun bir qancha shartlarni bajarish, xususan, turist 23 yoshdan 
kichkina, 60 yoshdan katta bo‘lmasligi, xalqaro haydovchilik guvohnomasiga ega 
bo‘lishi talab etiladi. Agar faqat milliy guvohnoma bo‘lsa, Yo‘l transporti 
vazirligidan maxsus ruxsatnoma olish zarur.
Hindistonda ishlaydigan ayrim firmalar o‘z mijozlariga bu yerda avtostop 
usulida harakatlanishni tavsiya etmaydi. Hindistonning yirik shaharlari yo‘llarida 
o‘lim bilan tugaydigan avtomobil halokatlari juda ko‘p sodir bo‘ladi. Bu jihatdan 
Hindiston dunyoda birinchi o‘rinni egallaydi. Germaniyada turist milliy 
haydovchilik guvohnomasi bilan harakatlanishi mumkin, lekin xavfsizlik kamari 
hamisha taqilgan bo‘lishi, 8 yoshga to‘lmagan bolalar orqa o‘rindiqqa 
mahkamlangan maxsus kresloda o‘tirishi lozim.
Xavfsizlik – barcha turlarning (muddati, xususiyati va geografiyasidan qat’i 
nazar) asosiy qoidasi. Sun’iy xavf-xatarlar (jinoyatchilik, moliyaviy harajatlar, 
ksenofobiya)dan tashqari, tabiiy xavf-xatarlar ham mavjud. Inson sog‘lig‘iga ziyon 
yetkazishi mumkin bo‘lgan vulqonlar, yovvoyi hayvonlar va o‘simliklar shular 
jumlasidan. Bu, ayniqsa, maxsus turlarga taalluqli. Masalan, Keniyada milliy 
parklar bo‘ylab aylanish vaqtida soqchilarsiz yashash joyidan chetga chiqish, 
gidning ruxsatisiz avtomobildan tushish taqiqlanadi. Bu yerda yovvoyi 
hayvonlarga ov qilish qat’iyan man etilgan. Qoidabuzarlarni qattiq jazo: yirik 
jarima yoki qamoq jazosi kutadi. 
Germaniyada baliq ovlamoqchi bo‘lgan turist tegishli imtihondan o‘tgani va 
mazkur ov bilan bog‘liq barcha qoidalarni bilishidan dalolat beruvchi maxsus 
sertifikatga hamda zarur anjomlarga ega bo‘lishi kerak. Aks holda turistga jarima 
solinishi mumkin. Bundan tashqari, turist tutilgan baliq qiymatini yaqin do‘konga 
to‘lashi va zarur holda yeger yoki politsiyachiga ko‘rsatish uchun tegishli chek 
olishi lozim.
Safar vaqtida turist yoki turfirma o‘z turining xavfsizlik sxemasini ishlab 

---

48 
chiqishi, xavf-xatarlar darajasini aniqlashi lozim. Bu holda ham barcha nomaqbul 
omillarni bir jadvalda aks ettirish mumkin (1.3-jadvalga qarang).