O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti «bmini himoya uchun dakga tavsiya qilaman»

Makrodarajada tartibga solishning ikki mexanizmining asosiy 
xususiyatlari
Bozor mexanizmi – o‘z-o‘zini tartiblash
Davlat mexanizmi – 
davlat tomonidan 
tartiblash
Bozor tovarlar ishlab chiqarligandan so‘ng ishlab 
chiqarishga ta’sir ko‘rsatadi.
Bozorning individual, alohida sub’ektlari o‘zlari 
manfaatdor bo‘lmagan makroiqtisodiy struktura 
o‘zgarishlarini amalga oshirmaydilar.
Bozor sub’ektlari o‘z kapitallarini foyda keltirmaydigan 
samarasiz ishlab chiqarishga qo‘ymaydilar.
Bozor o‘zgaruvchan haridor talabiga tezda moslashadi
Ishlab chiqarish (nima, qanday, qancha, kim uchun) 
yechimlari mikrodarajadafirma, uy xo‘jaliklari miqyosida 
qabul qilinadi. 
Boshqarish gorizontal (sherikchilik) asosida, firmalar va 
uy xo‘jaliklari o‘rtasidagi aloqalar asosida tashkil etiladi. 
Xo‘jalik aloqalarini tartibga solish faqat shartnoma va 
manfaatlarga asoslanadi
38

---

Men tarqatma materiyalni uyda tayyorlagan vaqtimda bozor mexanizmiga 
o’zim javob yozib keldim ulardan esa Davlat mexanizmini bozor mexanizmiga 
qiyosiy taqqoslama javoblarni yozishlarni topshiriq qilib berdim. Taqatma 
materialni tarqatish va texnologiya haqida tushuncha berishga 5 daqiqa ajratdim va 
ularga bu tarqatma materialdagi jadvallarni tuldirib berishlari uchun 10 daqiqa vaqt 
berdim. 10 daqiqadan so’ng talabalardan tarqatma materiallarni yeg’ib oldim va 
ularni talabalar bilan tahlil qildik. Talabalar bilan tahlil qilib talabalarni baholash 
uchun 15 daqiqa vaqt ajratdim. Guruhning 70% i xatosiz to’liq shaklda to’g’ri 
javob berishdi va eng to’g’ri ko’rinish quyidagicha edi.
Makrodarajada tartibga solishning ikki mexanizmining asosiy 
xususiyatlari
Bozor mexanizmi – o‘z-o‘zini tartiblash