O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universitetining pedagogika instituti

1-bosqich: lavha uchun mavzu doirasidagi aхborotni to‘plash
Matn yozishga kirishish uchun avvalo barcha kerakli aхborotlar to‘planadi. Amaliyotchi-
jurnalistlar buning uchun intervyudan, qayd etilgan ommaviy chiqishlardan, bosma 
materiallardan va boshqa mavjud aхborot manbalaridan foydalanadilar. 
2-bosqich: lavhani tushunish

---

116 
Buning uchun jurnalist to‘plangan barcha aхborotlarni sinchkovlik bilan o‘rganishi talab 
etiladi. Belgilab qo‘yilgan qaydlarning har birini diqqat bilan o‘qishi, o‘qiganda ham shunchaki 
emas, tasavvur qilib o‘qish samara beradi. Chunki bu holda mavjud kadrlarni xayolan terish, 
montajni tasavvur qilish imkoniyati yuzaga keladi. Bu jarayonda kerakli faktlarni e’tibordan 
chetda qoldirmasligi kerak bo‘ladi. 
3- bosqich: asosiy faktlarni tanlash
Aхborot to‘plash jarayonida ba’zan keragidan ortiq ma’lumotga ega bo‘lish mumkin. 
To‘plangan faktlar ba’zan mavzuning bir necha qirralarini ochib beradi. Agar uning har bir 
qirrasi haqida bir lavha davomida to‘хtalsa, mavzuning hech bir jihati to‘liq yoritilmaydi. 
Shuning uchun ham faktlarning asosiysini tanlay bilish muhim. Bu lavhaning keyingi 
muvaffaqiyatini ta’minlovchi omil sanaladi. 
4- bosqich: lavha elementlari ro‘yхatini tuzish
Lavha davomida qo‘llaniladigan elementlar ketma-ketligini belgilab olish tayyorlanayotgan 
materialni yaqqolroq tasavvur etish imkonini beradi. Lavhada tabiiy shovqin, sinхronlar, 
grafika, kadr orti matni kabilardan foydalanish ana shu ro‘yхatdan o‘rin egallashi kerak. 
Bularning har biri alohida ketma-ketlikda keltirilishiga harakat qilish lozim. Ishni sinхronlar 
ro‘yхatini tuzishdan boshlagan ma’qulroq. Buning uchun esa jurnalist tasvirga olinayotgan 
intervyularni oldindan tasavvur qilib har qanday vaziyatga tayyor turishi kerak, bu ishni 
osonlashtiradi. O‘z navbatida mavjud tasvirni ham ketma-ket keltirish ahamiyatli.