Oʼzbekiston respublikаsi oliy vа oʼrtа mаxsus tа’lim vаzirligi p. M. Matyaqubova, sh. M. Mаshаripov, X. sh. Jabborov “fan va texnikada o’lchashlar noaniqligi”

§6.5. Korrelyatsiyalangan kirish kattaliklarini qayta ishlash algoritmi

Kiruvchi kattaliklar korrelyatsiyalangan boʼlgan holatda bilvosita oʼlchashlarning natijalariga ishlov berish algoritmi quyidagidan iborat boʼladi.

1. oʼlchanadigan kattalikning bahosi

(6.5.1)

bu yerda: - kirish kattaliklari bir martalik yoki koʼp martalik kuzatishlar natijasida olingan baholari. Keyingi holatda bu baholar sifatida ni n marta kuzatishlarning oʼrtacha arifmetik qiymati olinadi.
Bunda, xuddi mustaqil bilvosita oʼlchashlar holatidagi kabi, koʼp martalik kuzatishlar qatoridan qoʼpol xatoliklar yoki adashishlarga yoʼl qoʼyilgan kuzatishlar chiqarib tashlangan va maʼlum tizimli effektlarga barcha tuzatmalar kiritilgan deb faraz qilinadi.

1. 
   Kiruvchi kattaliklarning baholarining standart noaniqliklari topiladi. Ular А tur boʼyicha (koʼp marta oʼlchash natijalari yoki B tur boʼyicha baholanishi mumkin (bir marta, shuningdek koʼp marta oʼlchashlar uchun).
   
2. 
   Sezgirlik koeffitsientlarini qiymatlari hisoblanadi
   

   ,

   (6.5.2)

3. 
   Korrelyatsion momentlarning juftlik baholari topiladi:
   

   (6.5.3)

4. 
   Korrelyatsiya koeffitsienti hisoblanadi
   

   (6.5.4)

5. 
   Oʼlchash natijalarini dispersiyasini bahosini aniqlaymiz
   

   (6.5.5)

6. 
   Bilvosita oʼlchash natijasini kengaytirilgan noaniqligi topiladi
   

(6.5.6)

bu yerda - ishonch darajasi uchun erkinlik darajasi soni uchun mos keladigan Styudent koeffitsienti.
Эркинлик даражаси сони қуйидаги формула бўйича ҳисобланади

(6.5.7)

olingan noaniqlik uchun .

7. 
   Oʼlchash natijasi quyidagi shaklda yoziladi
   

(6.5.8)