O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

1. Kreditlash obyektlarining iqtisodiy mohiyatiga qarab:

• 
  tovar-moddiy boyliklari uchun beriladigan kreditlar;
  
• 
  ishlab chiqarish xarajatlari (mahsulotning yangi turini o‘z- lashtirish, mavsumiy xarajatlarni amalga oshirish bilan bog‘liq xarajatlar) uchun beriladigan kreditlar;
  
• 
  hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun beriladigan kreditlar (akkreditiv ochilganda, tayyor mahsulotni jo‘natganda va boshqa hollarda).
  

2. 
   To‘lash muddatiga qarab:
   

• 
  muddatli, muddati kechiktirilgan va muddati o‘tib ketgan kreditlar.
  

2. 
   Kreditni to‘lash manbalariga qarab:
   

• 
  qarz oluvchining o‘z mablag‘lari hisobidan;
  
• 
  grant mablag‘lar hisobidan;
  
• 
  yangi kreditlar jalb qilish hisobidan.
  

2. 
   Ta’minlanganlik tamoyilining amal qilishiga qarab:
   

• 
  to‘g‘ridan to‘g‘ri ta’minlanganlikka ega bo‘lgan kreditlar;
  
• 
  egri (biron korxona va tashkilot vositasida) ta’minlangan­likka ega bo‘lgan kreditlar;
  
• 
  ta’minlanmagan kreditlar.
  

2. 
   To‘lanadigan foiz darajasiga qarab:
   

• 
  o‘rtacha (normal) foiz stavkali;
  
• 
  yuqori foizli;
  
• 
  past foiz stavkali;
  
• 
  foizsiz kreditlarga bo‘linadi.
  

Uzoq muddatli kreditlashda, kreditlar bir yildan ortiq mud- datga beriladi. Uzoq muddatli kreditlar, asosan, asosiy fondlarni takror ishlab chiqarish va ular bilan bog‘liq sohalarni ta’minlashda ishlatiladi. Hozirgi davrda uzoq muddatli kreditlar banklar tomo- nidan juda kam miqdorda berilsa-da, ular kapital qo‘yilmalarini, loyihalarni moliyalashtirishning asosiy manbayi sifatida davlatimiz iqtisodini rivojlantirishda katta ahamiyat kasb etmoqda. Uzoq mud­datli kreditlar xo‘jalik tashkilotlari tomonidan quyidagi obyektlar uchun jalb qilinishi mumkin:

• 
  qayta tiklashga kapital xarajatlarni amalga oshirish uchun;
  
• 
  harakatdagi asosiy fondlarni kengaytirish va modernizatsiya qilish bilan bog‘liq xarajatlar uchun;
  
• 
  yangi qurilish va qo‘shimcha yuqori samarali tadbirlar bo‘yicha xarajatlarni amalga oshirish uchun;
  
• 
  yangi fan, ilmiy-texnika sohasida tadqiqotlar olib borish va yutuqlarini ishlab chiqarishga joriy qilish uchun va boshq.
  

Kredit munosabatlarining subyektlari va obyektiga, foiz stav- kasiga va kreditning harakat doirasiga qarab, kreditning quyidagi mustaqil shakllari amaliyotda qo‘llanilishi mumkin. Bular bank krediti, tijorat krediti, iste’mol krediti, davlat krediti, xalqaro kredit. Amaliyotda kreditning har bir shakli ham o‘ziga xos xusu- siyatlariga ko‘ra, bir necha bo‘laklarga bo‘linishi mumkin.