O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti boshlang’ich ta’lim fakulteti boshlang’ich ta’lim pedagogikasi kafedrasi boshlang’ich ta’limda pedagogik diagnostika

Oshkoralik nazorati barcha ta’lim oluvchilami aynan bir xil mezonlar bo‘yicha ochiq sinovdan o ‘tkazishni anglatadi. Tashxis jarayonida belgilanadigan har bir o‘quvchi-talabaning reytingi oshkora xarakter kasb etadi. Oshkoralik tamoyili baholami e’lon qilish va motivatsiyalashni talab etadi.
Og‘zaki tekshirish metodi- bu metod bilimlarni nazorat qilish va baholashning ancha keng tarqalgan an’anaviy usullaridan biridir. Ushbu tekshirishni o‘qituvchi o‘quvchi-talabalarga o‘rganilgan mavzuning mazmunidan kelib chiqib, savol-javob usuli asosida amalga oshiradi. Ushbu usul aynan hollarda suhbat usuli deb ham ataladi. Og‘zaki tekshirishda o‘qituvchi o‘rganilayotgan mavzuni alohida qismlarga ajratadi va ularni har biridan о‘quvchi-talabalarga savollar beradi Biroq, o‘quvchi-talabalarning nutqini o‘stirish hamda ularning chuqur va mustahkam bilimga ega boiishlari uchun ulardan hozirgi yoki oldingi mavzuni butunlay esga tushirishni talab qilish ham mumkin.
Yozma tekshirish metodi - bu o‘quvchi-talabalaming bilim, ko‘nikma va malakalarini nazorat qilish va baholashning eng samarali usullaridan biri bo‘lib, ulaming ijodiy qobiliyatlarini baholash imkonini beradi. Unga ko‘ra o‘qituvchi alohida mavzu yoki o‘quv dasturining ma’lum bo‘limini o‘tib bo’lganidan so‘ng o‘quvchi-talabalarning bilimlarini nazorat qilish va baholashni tashkil etadi. Yozma tekshirish nazorat ishi, insho, bayon, diktant va boshqalar yordamida olib boriladi. Ushbu jarayonda o‘qituvchining bajarilgan ish bilan tanishib chiqishi, uning sifatini tekshirishi uchun ko‘p mehnat va vaqt sarflanadi.
Amaliy topshiriqlarni bajarishga asoslangan tekshirish metodi. Amaliy harakatlar (sport, mehnat harakatlari)ning to‘g‘riligini kuzatish yoki olingan natijalarga tayanishdan iborat bo‘ladi. Tekshirishning bunday shaklidan o‘quvchi talabalarning tabiiy fanlar bo‘yicha bilimlarini hisobga olishda keng foydalaniladi. Uy vazifalarini tekshirish metodi. O‘quvchi-talabalaming o‘zlashtirishini nazorat qilish uchun ular tomonidan uyga berilgan vazifalarning bajarilishini tekshirish katta ahamiyatga ega. Uy vazifalarini tekshirish o‘qituvchiga o‘quvchi talabalaning o‘quv faoliyatiga bo’lgan munosabati, o‘rganilgan materialni qanchalik egallaganligi va uy vazifalarini bajarishdagi mustaqillik darajasini aniqlashga imkon beradi.