O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti boshlang’ich ta’lim fakulteti boshlang’ich ta’lim pedagogikasi kafedrasi boshlang’ich ta’limda pedagogik diagnostika

Matematik-statistik metod - ushbu metod tajriba-sinov ishlari, shuningdek, umumiy holda diagnostikaning samaradorlik darajasini aniqlash maqsadida qo‘llaniladi. Muammo holatini ifodalovchi ko‘rsatkichlar maxsus matematik formulalar yordamida qayta tahlil etiladi. Yakuniy qiymat diagnostika samarasini ifodalovchi asosiy ko‘rsatkich hisoblanadi. Hozirgi kunda matematik-statistik metodning Styudent, Ko‘virlyag, Rokich, V.P Bespalko hamda V.V.Grechixin metodlaridan keng foydalanilmoqda.
Tashxis - bu didaktik jarayon kechadigan barcha sharoitlarni oydinlashtirish, uning natijalarini belgilash sanaladi. Tashxissiz didaktik jarayonni samarali boshqarish, mavjud sharoit uchun optimal natijalarga erishish mumkin emas. Didaktik tashxisning maqsadi о‘quv jarayonida kechadigan barcha jihatlarni uning mahsuli bilan bog‘liq holda, o‘z vaqtida aniqlash, baholash va tahlil qilishdan iborat.
Nazorat – ta’lim oluvchining (ta’lim jarayonida) bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, o’lchash va baholash jarayonini anglatadi. Aniqlash va o’lchash tekshirish deb ham ataladi.
Tekshirish - nazoratning tarkibiy qismi bo‘lib, uning asosiy didaktik vazifasi o'qituvchi va o‘quvchi-talabalar o‘rtasida teskari aloqani ta’minlash, pedagog tomonidan o‘quv materialini o‘zlashtirish haqida ob’ektiv axborot olinishi, bilimlardagi kamchilik va nuqsonlarni o‘z vaqtida aniqlashni ta’minlashdir. Tekshirishning maqsadi nafaqat o‘quvchi-talabaning bilim darajasi, sifati balki, uning o‘quv mehnati hajmini ham aniqlashdan iborat. Tekshirish bir necha bosqichlarda amalga oshiriladi. Ya’ni o‘quvchi-talabalarning bilim darajasini oldindan aniqlash. Odatda, u o’quv yili boshida o‘quvchi-talabalar tomonidan avvalgi o’quv yilida o‘zlashtirilgan bilimlari darajasini aniqlash maqsadida o‘tkaziladi. Bu kabi tekshirish, shuningdek, o‘quv yilining o‘rtasida yangi bo‘lim (kurs)ni o‘rganishga kirishilganda ham o‘tkazilishi mumkin va o‘rinli.
Har bir mavzuni o ‘zlashtirish jarayonidagi joriy tekshirish - joriy tekshirish ta’lim oluvchilar tomonidan o‘quv dasturida belgilangan ayrim, alohida elementlarni o‘zlashtirish darajasini tashxislash imkonini beradi. Mazkur tekshirishning asosiy vazifasi alohida olingan muayyan vaziyatni o‘rganishdir. Bunday tekshirishning shakl va metodlari turlicha bo’lib, ular o‘quv materiali mazmuni, murakkabligi, o‘quvchi talabalaming yoshi va tayyorgarligi, ta’lim bosqichi va maqsadlari muayyan pedagogik sharoitlarga muvofiq belgilanadi.