O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti boshlang’ich ta’lim fakulteti boshlang’ich ta’lim pedagogikasi kafedrasi boshlang’ich ta’limda pedagogik diagnostika

Glossariy


Ta‘limda pedagogik diagnostika - ta’lim-tarbiya faoliyatida uning sifat va samaradorligini aniqlab beruvchi amaliyot bo‘lib, unda erishilgan muvaffaqiyat va muvaffaqiyatsizlikni ko‘rsatib beradi va uning takomillashtirish imkoniyatini ochib beradi. U dars jarayonida, ta’lim sub’ektlari faoliyatida, pedagogik texnologiyalami qo‘llash jarayonida ham muhim ahamiyatga ega. Bunda diagnostika ta’lim maqsadi va mazmuni, metod va vositalar, motivlar va qobiliyatlar asosida natijani ro‘yobga chiqarishga xizmat qiladi1. Analitik - ta’lim-tarbiya jarayonim olib borishda ta’limda yaratilgan sharoit va natijalar orasidagi o‘zaro bog‘liqlikning sabablarini o ‘rganish.
O’z o‘zini diagnostikalash - o‘quvchi-talabaning o‘zlashtirish darajasi, tarbiya topganligi va rivojlanish komponentini aniqlash.
Baholash - pedagogik jarayon qatnashchilari faoliyatidagi miqdor-sifat baho ko‘rsatkichlami bashorat qilish.
Korreksiyalash - o‘qituvchi va o‘quvchi-talaba faoliyatida yuz berishi mumkin bo‘lgan kamchiliklarni minimum holatga keltirish.
Yo‘naltiriIganlik - yangi maqsadlarni belgilashda o‘quv jarayonida yuz berishi mumkin bolgan kamchiliklaming oldini olish.
Axborotlashtirish - pedagogik jarayon qatnashchilarini doimiy ravishda qo‘lga kiritilayotgan muvaffaqiyatlardan xabardor qilib borish.
Sinaluvchi o ‘quvchi-talabaga ziyon yetkazmaslik prinsipi - sinov faoliyati shunday tashkil etilishi kerakki, uning natijalari sinaluvchi salomatligiga, umum ahvoliga, ijtimoiy ahvoliga zarar yetkazmasligi lozim. Prinsip talabiga ko‘ra sinalayotgan shaxs tadqiqotning maqsadi, shakli va metodlari haqida axborotga ega boiishi kerak. Tadqiqotning o’tkazilishidan sinaluvchi xabardor bo’lshi lozim va uning roziligi olinishi zarur. Bundan maqsad sinov ishlari sinaluvchining umum ahvoliga putur yetkazmaslikdir.
Kompentantlik prinsipi - pedagog sinovni oikazishda, awalo, sinovni oikazish maqsadi bo‘yicha aniq bilim, ko‘nikma va malakalarga ega bo’lsin. Shu bilan birga, sinovni o’tkazish davrida pedagogika fani yutuq va tajribalariga suyanishi hamda bu masalalarda kompentantlik darajasiga ega bo’lishi lozim. Ayniqsa, sinalayotgan shaxslar bilan ishonchli, o‘zaro samimiy munosabatlar o‘rnatilgan holda olib borish kerak. Agar sinaluvchi sog’lom bo’lmasa, sinov ishlari to‘xtatilishi zarur. Umuman, smov natijalarini olishda psixologiya va pedagogika fanlari yutuqlariga suyanish talab etiladi.