O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti


Qalay va qo’rg’oshining biologik ahamiyati



Download 1,64 Mb.
bet11/13
Sana21.04.2022
Hajmi1,64 Mb.
#568347
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
2 5330415350502659615 (2)

1.7 Qalay va qo’rg’oshining biologik ahamiyati.
Qoʻrgʻoshin Pb. Organizmning 1·10­4% ni tashkil etadi. Havoda 0,01mg/kg. Ma’lum miqdorda tuproq­ da uchraydi. Qoʻrgʻoshin atsetat miqdorining 145mg/kg gacha ortishi letal holat keltirib chiqaradi. U motor yoqilgʻisi tarkibida boʻlib, atmosferada yigʻiladi va havoni ifloslaydi. Nafas olish yoʻllari orqali uning bugʻlari alveo­ lalarda, bronxiolalarda toʻplanadi va oʻpkaga soʻriladi. Qoʻrgʻoshinning asosiy qismi qizil qon tanachalarida toʻplanadi (40–45%). Qoʻrgʻoshin hujayralarning protoplazmasi uchun zaharli hisoblanadi.
Qoʻrgʻoshin qondan toʻqimalarga oʻtib, ma’lum vaqt ichida jigarda, buyrakda, mushaklarda, qisman taloqda, miya va suyak toʻqimalarida toʻplanadi. Qoʻrgʻoshin – SH sulfgidril guruhlar bilan bogʻlanishga moyil boʻlgani uchun, oltingugurt saqlovchi oqsillar bilan bogʻlanib qoʻrgʻoshin albuminatlarini hosil qiladi.
Qoʻrgʻoshin albuminarlarinining hosil boʻlishi qoʻrgʻoshin ionining aktivligini kamaytirsada, –SH guruhni blokadalashi qator almashinuv jarayonlarini buzadi. Qondagi qoʻrgʻoshinning asosiy qismi qizil qon tanachalari membranalaridagi –SH, –PO43­ guruhlari bilan bogʻlanib ularning gemolizlanishiga olib keladi.
Qoʻrgʻoshin ionlari bilan zaharlanish milklarda dogʻlar hosil boʻlishiga, asab sistemasining va buyrak funksiyasining buzilishigaolib keladi, qoʻrgʻoshinli anemiyani (plumbumizm) keltirib chiqaradi. Suyaklarda qoʻrgʻoshin miqdori ortsa, Ca2+ ionlari miqdori kamayadi va suyaklar deformatsiyasiga olib keladi.
Qoʻrgʻoshin bilan zaharlanish belgilari: quvvatsizlik, kamqonlik, bosh aylanishi, shol, tutqanoq. Qoʻrgʻoshin bilan zaharlanganda davolash uchun tuxum oqsili, askorbin kislota ishlatiladi.
Qalay Sn. Bu metall organizmda 1·10­4 % ni tashkil etadi. Organizmga oziqa bilan sutkasiga 1 mg tushib turadi, konservalangan mahsulotlarda uning miqdori 38 mg gacha yetadi. Qalay bilan zaharlanish sababi shuki u benzin tarkibida Sn(С2Н5) koʻrinishida boʻladi va jigar, oʻpka, buyrak va eritrotsitlarda toʻplanadi. Qalayning noorganik birikmalari unchalik zaharli emas ammo qalayning organik birikmalari ancha zaharli.
Qalay asosan organizmda jigar, buyrak, mushaklar, qon va oʻpka tarkibiga kiradi. U anemiyani chaqiradi, oqibatda qizil qon tanachalari va gemoglobin kamayadi. Uning organizmda koʻpayishi teri, yuqori nafas olish a’zolarini zaharlaydi va asab kasalliklarini chaqiradi. Qalay bilan zaharlangan 59% kasallarda ensefalopatiya, 38% aqliy zaiflik kuzatiladi.



Download 1,64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish