O‘zbekiston respublikasi veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish davlat qo‘mitasi SamarQand veterinariya meditsinasi instituti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKAsi veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish davlat qo‘mitasi SamarQand veterinariya meditsinasi instituti

“VETERINARIYA MIKOLOGIYASI” FANIDAN MARUZALAR TAQDIMOTI

9
Tuzuvchi: SH.J. SHapulatova
Samarqand-2022

Mavzu: Trixodesmatoksikoz

REJA:

• Trixodesmatoksikoz haqida tushuncha.
• Kasallikni klinik belgilari.
• Kasallik diagnozi va davolash.

Tayanch tushunchalar

Kampirchopon, trixodesmin, inkanin,
N - oksid inkanin alkaloidlari, Retikuloendoteliy, oglium, ensefalit, ensefalopatiya gastroenterit, gepatodistrofiya, gepatosirroz va nefroz

Kampirchopondan zaharlanish (Trixodesmatoksikoz).

Kampirchopon (trixodesma sedaya, Trichodesma inkanum) - ko’p yillik o’simlik bo’lib, tog’, tog’oldi va sug’oriladigan yerlarda o’sadi. Kampirchoponga sezgirlik bo’yicha cho’chqa va parrandalar. otlar, qoramol va qo’ylar turadi. Zaharlanish ko’p hollarda yoppasiga tus olib, insonlar ham kasallanadi.

Sabablari.

Zaharlanishning manbai bug’doy, arpa donlari, dag’al oziqalar (poxol, somon) bo’lib, uning donlari va vegetativ qismlari aralashib qolishidan zaharlanish kuzatilishi mumkin. Yil qurg’oqchilik kelganda yaylovlarda o’tgan yildan qolgan kampirchoponning vegetativ qismlarini iste’mol qilgan qo’ylar ham zaharlanadi. Hayvonlar odatda o’sib turgan kampirchoponni iste’mol qilmaydi.

Rivojlanishi.

Kampirchopon tarkibida trixodesmin, inkanin va N - oksid inkanin alkaloidlari bo’lib, ularning miqdori kampirchoponning urug’ida 3,5 %, vetegativ qismlarida 1 % gacha bo’lishi mumkin. O’tkir zaharlanishda hazm traktiga tushgan kampirchopon ularning yallig’lanishiga, qonga so’rilgach, qon aylanishining buzilishi, shilliq pardalarda qon quyulishi va o’pka shishiga sabab bo’ladi.
Surunkali zaharlanishda ichki a’zolarning yallig’lanish-distrofik o’zgarishlari (gastroenterit, gepatodistrofiya, gepatosirroz va nefroz), bosh miyada qonning dimiqishi va shishlar kuzatiladi. Retikuloendoteliy hujayralarining kuchli ta’sirlanishi oqibatida o’pkada, muskullarda biriktiruvchi to’qimaning jadal o’sishi qayd etiladi. Bosh miyada ensefalit yoki ensefalopatiya rivojlanadi.