O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti

6-laboratoriya ishi 
Mavzu: Sutning kislotaliligini aniqlash 
 
Sut margarinning tarkibiy qismidan biri bo’lib, unga bir qator ijobiy sifatlarni 
beradi.Vaholanki sut bir qator talablarga javob bergandagina margarinning sifati yaxshi o’rinda 
bo’ladi. Sigir suti toza hid va ta’mga ega bo’lishi, ozgina sarimtirroq rangli bo’lishi, uning 
tarkibida yo 3,2% dan kam bo’lmasligi, quruq modda miqdori 8,0 % kam bo’lmasligi va 
kislotaligi 21
o
Ternerdan oshmasligi kerak. 

---

156 
Shuning uchun sutni qayta ishlash va margarin zavodlarida sutni qabul qilishda uning sifat 
ko’rsatkichlari: 
1 Zichligi 
2 Kislotaligi 
3 Yoliligi
4 Quruq modda miqdori 
aniqlanishi muhim va shartdir. 
Sutning kislotaligi 100 ml sutni fenolftalein ishtirokida 0.1 n ishqor (KON yoki NaOH) 
eritmasi bilan neytrallanganda zarur bo’ladigan ishqorning millilitr miqdori bilan ifodalanadi. 
Yangi sutning titrlangan kislotaligi uning tarkibida fosfor kislota va limon kislota tuzlari, 
oqsil borligi bilan tushuntiriladi. 
Solom sigirlarning yangi sutining kislotaligi 16-18
o
T atrofida bo’ladi. Sutni saqlashda va 
tashishda uning kislotaligi oshadi va bu bakteriyalarning, asosan sut bijituvchi (molochno-
kislыy) bakteriyalarning hayot faoliyati bilan boliqdir. 
Kislotaligi 21
o
Ternerdan oshiq bo’lgan sut qabul qilinmaydi, chunki u pasterizastiya 
davomida ivib qoladi. 
Reaktiv va materiallar:
100-150 ml li konussimon kolba, fenolftalein eritmasi, 0.1n li 
NaOH yoki KON eritmasi. 
Ishning bajarilishi:
100-150 ml li konussimon kolbaga pipetka yordamida 10 ml sut, 
keyin 20 ml distillangan suv va 3 tomchi 1%-li fenolftalein eritmasi solinadi, so’ngra sekin 
chayqatiladi va 0.1n natriy gidroksid eritmasi bilan 1 minut davomida yo’qolmaydigan binafsha 
rang hosil bo’lguncha titrlanadi. 
10 ml sutni titrlash uchun ketgan 0.1n ishqor eritmasining millilitr miqdorini 10 ga 
ko’paytiriladi va 100 ml sutning Terner darajasidagi kislotaligi aniqlanadi.