O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-pedagogika instituti

Elektromagnit (induksion) sarf o‘lchagichlarning ishlash prinsipi
tashqi 
magnit maydoni ta’sirida elektr tokini o‘tkazuvchi suyuqlik oqimida hosil bo‘lgan 
EYUK ni o‘lchashga asoslangan. Induksion sarf o‘lchagichning sxemasi 4.7-rasmda 
ko‘rsatilgan. 
Magnitning N va S qutblari orasida magnit maydoni kuch chiziqlari yo‘nalishiga 
perpendikulyar ravishda suyuqlik quvuri 1 o‘tadi. Quvurning magnit maydonidan 
o‘tadigan qismi nomagnit material (ftoroplast, ebonit va 
boshqalar) dan tayyorlanadi. Quvur devorlarida bir-biriga 
diametral qarama-qarshi yo‘nalgan o‘lchash eletkrodlari 2 
o‘rnatilgan. Magnit maydoni ta’sirida suyuqlikdagi ionlar 
harakatga keladi va o‘z zaryadlarini o‘lchash elektrodlariga 
berib, ularda EYUK hosil qiladi. Oqim tezligiga 
mutanosib, EYUK ning qiymati, magnit maydoni 
o‘zgarmas bo‘lganda, elektromagnit induksiyasining 
asosiy tenglamasi orqali aniqlanadn: 
E=B·D·v
o‘rt
(4.16) 
bu yerda, B – magnit qutblari oralig‘ida hosil bo‘lgan elektr 
magnit induksiyasi, Tl; D – quvurning ichki diametri (elektrodlar 
orasidagi masofa), m; v
o‘rt
 – oqimning o‘rtacha tezligi, m/s. 
Ifloslangan, tez kristallanadigan va agressiv suyuqliklar, shuningdek, tez 
o‘zgaruvchan va pulslanuvchi oqimlar, ayniqsa, elektr o‘tkazmaydigan suyuqliklar 
sarfini o‘lchashda induksion sarf o‘lchagichlarni ishlatib bo‘lmagan hollarda 
ultratovushli qurilmalardan foydalaniladi. Sarf