O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov



Download 10,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet156/534
Sana14.04.2022
Hajmi10,08 Mb.
#552287
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   ...   534
Bog'liq
FARMAKOLOGIYA . Дарслик. 2020

Uyqu chaqiruvchi vositalar 
Bu turkum vositalar uyquni turli xil buzilishlarini bartaraf etishda 
qo‘llaniladi, chunki ular mudroq bosish va mo‘tadil davomli uyquni 
rivojlantiradilar. Uyqu bu bosh miya po‘stloq qavatining va uni ostidagi 
markazlar faolligini keng ko‘lamda keskin susayishi (tormozlanishi)dir. U 
MNSning holsizlanishi, madori qurishidan saqlaydi (muhofaza qiladi). Albatta 
uyquni rivojlanishi uchun ma’lum shart-sharoitlar kerak. 
Inson umrini 1/3 qismini uyquda o‘tkazadi. Bolalar va keksalar ko‘proq 
uxlashlari kerak. Uyqu buzilishining uch turi mavjud: 
-
mudroq bosish va uyqu boshlanishining buzilishi
-
uyqu davomiyligining buzilishi (boshida yaxshi uxlaydi, 2-3 soatdan keyin 
uyg‘onadi) 
-
uyqu chuqurligining buzilishi (yuzaki uyqu).
Eng yaxshi uyqu chaqiruvchi vosita quyidagicha bo‘lishi kerak:
-
fiziologik uyquni tiklashi kerak, uyquning tarkibini o‘zgartirmasligi kerak. 
-
barcha turdagi uyqu buzilish xastaliklarda yaxshi natija berishi kerak. 


- 285 -
-
ta’siri tez boshlanishi va mo‘tadil vaqt uyqu chaqirishi kerak. 
-
nafas va qon aylanish markazlariga, xotira va boshqa funksiyalarga salbiy 
ta’sir ko‘rsatmasligi kerak. 
-
o‘rganish va tobe (jismoniy va ruxiy) lik chaqirmasligi kerak.
Shu kungacha bu talablarning barchasini qoniqtira oladigan uyqu dorisi 
yaratilmaganligi sababli bu borada izlanishlar davom etmoqda. 
MNSga ta’siri jihatidan uyqu chaqiruvchi vositalar (ayniqsa an’anaviy) 
narkotik dorilar turiga kiradilar, ya’ni kichik miqdorlari – tinchlantiruvchi, 
o‘rtacha miqdorlari-uyqu, katta miqdorlari-narkoz rivojlantiradilar. Lekin narkoz 
uchun, ular yaroqsizdirlar, chunki narkotik kengligi tor. Har-xil kimyoviy 
tuzilishga ega bo‘lgan uyqu vositalarning ta’sir etish lokalizatsiyasi turlicha, 
ya’ni ular MNSni har-xil bo‘limlarida sinaps o‘tkazuvchanligini buzadilar. 
Shuning uchun asosan bosh miyaning po‘stloq qavatiga ta’sir etuvchi, bosh 
miya o‘zagiga (stvol) ta’sir etuvchi, limbik sistemaga ta’sir etuvchi va boshqa 
turdagi uyqu vositalari tafovutlanadi.

Download 10,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   ...   534




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish