O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi muqimiy nomidagi qo‟qo‟n davlat pedagogika instituti “Boshlang`ich ta`lim metodikasi” kafedrasi



Download 1,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/136
Sana23.02.2022
Hajmi1,42 Mb.
#171091
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   136
Bog'liq
boshlangich talim metodikasi

3. БИТИШУВЭргаш сўзнинг бош сўз билан грамматик воситасиз, фақат маъно жиҳатдан 
ѐки сўз тартиби ѐрдамида бирикиши битишув дейилади. Битишувда доимо эргаш сўз аввал, 
бош сўз кейин келади: тиниқ сув, катта кўча. Уларнинг ўрни ўзгартирилса, гап ҳосил бўлади: 
Сув тиниқ. Кўча катта.
Битишувда эргаш сўз вазифасида сифат, равиш ҳамда улар вазифасидаги бошқа сўзлар 
келади: қизил гул, тез юрмоқ, тилла билагузук, бундай одам, ўқиган одам, жўшиб куйламоқ. 
Бош сўз от ва феъл сўз туркумидан иборат бўлади.
Бирга ўқиш, бирдан гапириш, қунт билан тинглаш, завқ билан куйлашѐлғондан гапирмоқ
каби бирикмалар ўрин-пайт, жўналиш, чиқиш келишиги қўшимчалари, кўмакчилар билан 
боғланган бўлишига қарамай, бошқарув эмас, балки битишув саналади, чунки бу бирикмалар 
таркибидаги келишик ва эгалик қўшимчалари ―қотиб‖ қолган ва уларнинг иккита сўзни 
боғлашда ҳеч қандай роли йўқ..
Девор соат, уй вазифа, от тўрва, нон завод каби хослик, мансублик муносабатини 
билдирадиган бирикмалар ҳам битишув муносабатига мисол бўлади. 


Сўз бирикмаси таҳлили 
1. Гапдаги сўз бирикмалари аниқланади. 
2. Бош ва эргаш сўзлар аниқланади. 
3. Бош ва эргаш сўзларнинг боғланиш 
усули (мослашув, бошқарув, битишув).
 
4. Ҳоким ва тобе сўзларни боғловчи восита
(келишик қўшимчаси, кўмакчи ѐки оҳанг) 
аниқланади. 
5. Сўз бирикмасининг бош сўз туркуми бўйича 
тури аниқланади. 
6. Сўз бирикмасидаги эргаш сўзнинг вазифаси
бўйича тури аниқланади. 
6. Сўз бирикмасининг тузилиш тури аниқланади 
 
2–МАЪРУЗА
ГАП ҲАҚИДА МАЪЛУМОТ 
Режа: 
1. Гап ва унинг асосий белгилари 
2. Гапнинг ифода мақсадига кўра турлари 
3. Гапларнинг ҳис-ҳаяжон иштирокига кўра турлари 

Download 1,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   136




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish