Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulugʻbek nomidagi oʻzbekiston milliy universitetining jizzax filiali

Foydalanuvchilar uchun PDM murakkabligini belgilashda quyidagilarni hisobga olish kerak:
1. Mutaxassis-psixologlar uchun PDM natijalarni talqin etish toʻliq va murakkab boʻlishi mumkin.
2. Nomutaxassislar uchun PDM soddalashtirilgan variantda ishlab chiqilgan boʻlishi mumkin.


Diagnoz qilinadigan populyatsiyani aniqlashtirish

Quyidagi xarakteristikalar hisobga olinadi:

- jins
- yosh
- salomatlik holati
- maʼlumotlik darajasi va taʼlim turi
- metodika tuzilgan tilni bilishi
- millati
- eʼtiqodi
- kasbiy guruhga mansubligi
- ijtimoiy kelib chiqishi
- yashash joyi


PDM predmetli yoʻnalishi
PDM nimani oʻlchashi kerakligini aniqlashtirish :
1.Shaxsning murakkab kompleks yoki oddiy xarakteristikasi.
2.Tekshiriluvchining tashqi xulq-atvori va ichki holati.
3. Shaxsning xususiyatlari, sifatlari, jarayonlari, holatlari, maʼlumoti va fazilatlari.
4. Psixologik xarakteristikaning namoyon boʻlishini ifodalanishi, chastotasi yoki intensivligi.


Topshiriqlar miqdorini aniqlash (testning spetsifikatsiyasi)
Topshiriqlarni aniqlashni jadval koʻrinishda aks ettirish muhimdir. Uning gorizontal yoʻnalishi boʻyicha mazmuniy sohasi, vertikal boʻyicha ularning manifestatsiyasi , yaʼni mazmuniy sohasini namoyon etadi.
Masalan, “er-xotinlik statusi soʻrovnomasi” ni konstruksiyalashda terapevt va konsultant sifatida ekspertlarning soʻroviga tayanadi ( Dj. Rust i S. Golombok (Rust, Golombok, 1988)). Ekspertlarning erkak va ayollar oʻrtasidagi oʻzaro munosabatlarni sohasini nomlash soʻralgan. Ular garmonik nikoh uchun eng muhim deb hisoblangan er bilan oʻrtasidagi oʻzaro munosabat sohasini nomlash muhim hisoblanadi. Kliyentlarning axborotlar oilaviy hayotdagi, xususan, er-xotin oʻzgartirishga olib keladigan muammoli zonani aniqlashga olib keladi. Ushbu asosga koʻra “hamkorlik qiziqishlari va bogʻliqlik-mustaqillik darajasi”, “verbal-noverbal kommunikatsiya”, “ishonch va hurmat” singari mazmuniy sohasi ajratiladi.
Yangi yaratilayotgan testning maqsadini aniq tushunish oʻlchash lozim boʻlganlarning roʻyxatini tuzishni yengillashtiradi. Manifestatsiyani oʻziga xosligini topishda ularni amalga oshirishning har xil shakllarini ajratishni taʼminlash muhimdir. Yuqori eslab oʻtilgan testni konstruksiyalashda “ munosabatlarda namoyon boʻluvchi ustanovka va tuygʻular” er-xotin oʻrtasidagi verbal va noverbal kommunikatsiyalar”ning manifestatsiyasi sifatida qaraladi. Amaliy tahlilda odatda har bir oʻq 4 dan 7 kategoriyagacha ishlab chiqiladi. Kamchilik sonli kategoriyalar qisqa hajmli soʻrovnomalarni yaratishda foydalaniladi, koʻprogʻi soʻrovnomani shakllantirishda qiyinchilik tugʻdirishi mumkin.
Keyin har bir yacheyka uchun qancha topshiriq, masalan savol tuzilgan boʻlishi kerakligini aniqlash kerak. Bunday vazifalarni hal etishda tadqiqotchiga parametrlardan birini boshqasi yoki boshqalari bilan qiyosiy oʻlchashni taqdim etish qanchalik muhim ekanligini boshqarishi kuzatiladi.