O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti

Devorbop, tombop, drenaj va boshqa maqsadlar uchun ishlatiladigan keramika buyumlari.

Qurilish keramikasi buyumlari orasida devorbop keramika, drenaj quvurlari va cherepitsa alohida o’rinni egallaydi (3-jadval). Ular ko’p tonnali buyumlar sinfiga mansub bo’lib, har bir shahar va xar bir qishloqda ko’p miqdorda ishlab chiqariladi va quvurchilarga uzatiladi

Keramik devorbop materiallarni effektivlik darajasiga ko’ra bilish

3-jadval.

Effektivlik  darajasi	G’ishtning  zichligi, kg/m^3	Keramik toshlarning zichligi, kg/m^3
Oddiy	Kamida 1600	-
SHartli effektiv	1400-1600	1450-1600
Effektiv	Ko’pi bilan 1400	Ko’pi bilan 1450

Devorbop keramika buyumi qatoriga oddiy tuproqdan yasalgan g’isht, tuproqdan yasalgan kovakli g’isht, yarim quruq usuli bo’yicha presslangan kovakli g’isht, yuzali keramika g’ishti va toshlari, vazni yengil qurilish g’ishti, kovakli devorbop keramika g’ishti va toshlari, bloklar, yuzali bloklar, sirlangan devorbop keramika, angob yuritilgan devorbop keramika, keramzit asosida olingan keramika bloklari va boshqalar kiradi (2-rasm).

2-rasm. Devorlarni qoplash uchun plitkalar (taxtachalar): a-kvadrat; b-to’g’ri to’rtburchak; v-karniz detali; g-kvadrat qiyali; d-tashqi qovariq ko’rinish uchun; ye-ichki botiq ko’rinish uchun; j-shakldor karnizga oid; z-tashqi bo’rtma ko’rinish uchun; k-ichki botiqlik uchun karniz burchagi.
Bundan tashqari, loyli xom ashyoni pishirib yengil betonlar uchun eng keng tarqalgan g’ovakli to’ldirgich – keramzit olinadi.
Har xil loylar ma’lum haroratda pishadi, shunga asosan ulardan tayyorlangan buyumlarning o’tga chidamliligi turlicha bo’ladi. Loyning shu xususiyatiga qarab oson suyuqlanadigan, qiyin suyuqlanadigan va o’tga chidamli loylarga ajratiladi.