O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona davlat

Siyosiy partiyalarning tuzumga ko’ra turlari:
1. Burjua-demokratik partiyalar.
2. Avtoritar partiyalar.
3. Sotsialistik partiyalar.
Siyosiy partiyalar faoliyatidagi ustunlik xususiyatiga qarab, ularni quyidagi turlarga bo’lish mumkin:
1. Avangard tipidagi partiyalar.
2. Parlament tipidagi partiyalar.
3. Saylov kampaniyasida ishtirok etish uchun tayinlanadigan partiya (ko’proq rivojlangan mamlakatlarda).
4. Munosabat partiyasi, klub partiyasi (ma’rifatparvarlik xarakteridagi, masalan, Moskva ishchilar klubi va hokazo).
Siyosiy partiyalarning sinfiy belgilariga ko’ra: proletar (ishchi), dehqon, mayda burjua, burjua, pomeshchik partiyalari mavjud bo’lgan.
Siyosiy partiyalar mafkuraviy belgilariga ko’ra: kommunistik, sotsialistik, sotsial-demokratik, xalq, liberal, konservativ, diniy va milliy partiyalarga bo’lingan.
Siyosiy partiyalar mavjud tuzumga ko’ra: inqilobiy, islohotchi, konservativ va reaktsion partiyalar bo’lgan.
Siyosiy partiyalar tashkil topishi, faoliyat usullariga ko’ra: demokratik, avtoritar, totalitar partiyalarga ajratilgan.
Siyosiy partiyalar tarkibiga ko’ra: ommaviy partiyalar, xodimlar partiyasi, oq suyaklar partiyasi bo’lgan.
Siyosiy partiyalar siyosiy yo’nalishiga ko’ra: so’l, markaz, o’ng partiyalarga bo’linadi.
Siyosiy partiyalar faoliyatiga ko’ra: bosiq, radikal, ekstremistik partiyalar uchraydi.
Demokratik jamiyatning muhim omillaridan biri bo’lgan ko’ppartiyaviylik mustaqillik yillarida O’zbekistonda siyosiy partiyalar va jamoat birlashmalarining vujudga kelishi ijtimoiy-siyosiy taraqqiyotning ob’ektiv jarayoniga aylandi. Partiya jamiyat hayotini demokratlashtirishda va har bir mamlakat oldida turgan vazifalarni belgilash va amalga oshirishda o’ziga xos o’ringa ega bo’ladi hamda muayyan funktsiyalarni bajaradi. Birinchidan, jamoatchilik fikrini shakllantiradi. Ikkinchidan, siyosiy faoliyatda ishtirok etadi. Uchinchidan, fuqarolar siyosiy faolligini qo’llab-quvvatlash va rag’batlantirish vazifalarini o’taydi. To’rtinchidan, siyosiy madaniyatni oshiradi. Beshinchidan, parlament va hukumat faoliyatiga siyosiy maqsadlari orqali ta’sir ko’rsatadi. Oltinchidan, davlat oldida turgan maqsadlarning shakllanishi va amalga oshishida faol ishtirok etadi.
Partiya dasturlari siyosiy-ijtimoiy aniq maqsad va funktsiyalarga qaratilgan bo’lib, ular 2 turga bo’linadi.