О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi e. D. Yusupov, Z. K. Kusharov

 
 
19-chizma. Korporatsiyani mustaqil boshqarish sikli 
 
19-chizmada  tashkilotning  boshqaruv  jarayoni  va  algoritmi  yaxlit 
tizim sifatida taqdim etilgan: 
-
 
tashkilot ma’lumotlarini tahlil qilish; 
-
 
tashkilotning xarakati jarayonida kerakli  qarorlarini qabul qilish; 
-
 
tashkilotni  boshqaradigan  organlarda  muammolarni  hal  qilish 
zarurligi haqida qaror qabul qilish; 
Axborotni 
tahlil qilish 
 
kompaniyaning 
istalgan xatti-
harakati haqidagi 
qaror 
kompaniyani 
boshqaradigan 
organlarining zarur 
muammolari to'g'risida 
qaror qabul qilish 
echimlarni targ'ib 
qilish 
strategiyasini 
ishlab chiqish 
rag'batlantiruvchi 
qarorlar 
strategiyasini 
amalga oshirish 
axborot 
yig'ish 
Axborotni  
tahlil qilish 
 

---

206
 
 
-
 
tashkilotni  boshqaradigan  organlarda  qabul  qilingan  yechimlarni 
targ‘ib qilish strategiyasini ishlab chiqish; 
-
 
yechimlarni targ‘ib qilish strategiyasini amalga oshirish; 
-
 
tashkilot  haqida  ma’lumotlar  tо‘plash  va  qarorlarni  ijrosini 
ta’minlash. 
Boshqaruv  jarayoni  vaziyatni  tahlil  qilish  bilan  boshlanadi  hamda  
xavf-xatarlar va boshqalarning eng muhim sohalarini aniqlaydi. 
Eng  muhim  sohalarni  aniqlash  uchun  tizimning  nomutanosibligini, 
tashkilotning  qirralarini  topish  uchun  tizimli  tahlil  usulidan  foydalanish 
tavsiya  etiladi.  Tahlil  davomida  olingan  ma’lumotlarga  asoslanib, 
tashkilotdan nimani xohlayotganimiz haqida qaror qabul qilishimiz kerak, 
ya’ni tizimning xatti-xarakati kelajakda qanday о‘zgarishini bilish lozim.  
Korporatsiyalarning asosiy afzalliklari: 
-
 
barqaror  ichki  aloqalr  xavfini  kamaytirish,  noishlab  chiqarish 
xarajatlarini kamaytirish imkonini beradi; 
-
 
yagona  boshqaruv  tizimining  mavjudligidan  ortiqcha  iqtisodiy  
yо‘qotishliklarning oli olinadi; 
-
 
faoliyatdagi keng miqyosdagi diversifikatsiya katta harakatlarga yо‘l 
ochadi, tizimni esa moslashuvchanlik ortib boradi; 
-
 
kapitalni  markazlashtirish  resurslarni  tuzilishini  yaxshilashga  imkon 
beradi. 
Korporatsiyalar kamchiliklari sifatida: 
-raqobatni cheklash xavfi (rivojlangan monopoliya qonunchiligi); 
- huquqiy talablar, jumladan, axborotni oshkor qilish-qо‘shimcha xavf 
va xarajatlar mavjudligi. 
Shundan 
qilib, 
korporativ 
boshqaruvning 
shakllanishi 
va 
rivojlanishiga  imkon  bergan  korporativ  boshqaruvning  ilmiy-nazariy 
yondoshuvlarini  о‘rganib  chiqish  va  ilmiy  jihatdan  umumlashtirish 
natijasida korporativ boshqaruvga bо‘lgan bir xil ndashuv mavjud emasligi 
va  ular  hozirda  ham  rivojlanib  borayotganligi,  shuningdek,  korporativ 
boshqaruv  kо‘p  qirrali  tushuncha,  uni  ta’riflashda  turli  iqtisodiy, 
moliyaviy,  huquqiy,  siyosiy,  sotsiologik  va  psixologik  nuqtai  nazarlarga 
tayanish  lozimligi  aniqlandi.  Bunday  vaziyat  esa,  korporativ  boshqaruvni 
izlanishlar  olib  borilishi  lozim  bо‘lgan  bugungi  kundagi  eng  dolzarb 
muammolardan biri qilib qо‘yadi.