O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti

lug‘aviy va sintaktik shakl yasovchilar
kabi ikki turga 
ajratiladi. 
Xususan, 
otlardagi 
son 
(kitob-kitoblar),
kichraytirish- 
erkalash 
(
qizcha, 
bo‘taloq,qo‘zichoq, onajon, bolagina)
,chegara 
(uygacha),
qarashlilik 
(ukamniki) 
shakllari, sifat va 
ravishlardagi daraja 
(kattaroq, shiringina, qoramtir, tezgina, sekinroq)
kategoriyasiga mansub 
shakllar, sonlarning ma’no turlarini hosil qiluvchi 
(beshta, uchinchi, ikkala, to‘rtov)
shakllar, gumon 

---

67 
olmoshi hosil qiluvchi qo‘shimcha 
(kimdir,nimadir)
, fe’llardagi nisbat 
(kiydi, kiyindi, kiyishdi, 
kiydirdi, kiyildi),
bo‘lishsizlik 
(chizma, o‘qima)
, harakatning takroriyligi, kuchsizligini ifodalovchi 
(bur-bura, tep-tepkila, oqar-oqarinqira, kul-kulimsira, yul-yulqi)
shakllarni lug‘aviy shakl 
yasovchilar sifatida, fe’llardagi zamon, mayl, ravishdosh, sifatdosh, harakat nomi shakllarini esa 
lug‘aviy-sintaktik 
shakl 
yasovchilar 
sifatida 
ajratiladi.(Qarang:Б.БаќриддиноваФеъллуђавийшакллари. Туркатегорияси. НДА. Самарљанд 
2002.) 
3. So‘z o‘zgartuvchilar 
(aloqa – munosabat qo‘shimchalari)muayyan so‘zning nutqdagi boshqa 
so‘zga nisbatan sintaktik munosabatini, aloqasini ko‘rsatuvchi affikslardir. So‘z o‘zgartuvchilar 1) 
kelishik (turlovchi) qo‘shimchalari; 2) egalik qo‘shimchalari; 3) shaxs-son (tuslovchi) 
qo‘shimchalaridan iborat. Masalan: 
kuzning havosi, kitobni o‘qidim, daladan qaytayapman
kabi 
birikmalar tarkibidagi so‘zlar o‘trtasidagi sintaktik aloqa
-ning, -ni, -dan
kabi kelishik,
-i
egalik, 
-
m, -man
kabi shaxs-son qo‘shimchalari vositasida yuzaga kelgan.