O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti «Fizika – matematika»

Bitiruv malakaviy ishining ob’yekti – ikki o‘lchamli sistemalar, kvantlashgan ikki o‘lchamli tizilmalar, geterotuzilmalar, o‘tapanjaralar va past o‘lchamli tizimlar bo’lib hisoblanadi.

Bitiruv malakaviy ishining ilmiy farazi – o’lchamli kvantlashgan yarim o’tkazgichli tizilmalarni o’rganishning ahamiyati, shu sohadagi zamonaviy tasavvurlar bo’yicha tavsiyalar ishlab chiqish.

Bitiruv malakaviy ishining yangiligi – yarimo‘tkazgichli o‘lchamli kvantlashgan strukturalarda nafaqat tok tashuvchialarning, balki spinlarning ham asimmetriyaviy sochilishlarida oqimlarining sodir bo‘lishi nazariy tushuntirilgan.

Keltirilgan ilmiy natijalar muvozanatda bo’lmagan ikki o‘lchamli elektronli tizimlarda optik va fotoelektrik hodisalar yo‘nalishini rivojlantirishda katta rol o‘ynaydi. Bunga sabab keltirilgan va himoyaga asos bo‘luvchi ilmiy yangiliklardir:

1. 
   O‘lchamli kvantlashgan yarimo‘tkazgichli tizilmalardagi tok tashuvchilarning energetik spektri analitik topilgan va nazariy tahlil etilgan.
   
2. 
   Yarimo‘tkazgichli qatlamlarning qalinligi elektronlar yoki kovaklarning de-Broyl to‘lqin uzunligidan kichik bo‘lsa, u holda elektron va kovaklar kvazi ipulsining sirtlarga tik bo‘lgan tashkil etuvchisi o‘lchamli kvantlashib qolishi nazariy tahlil etilgan.
   
3. 
   O‘lchamli kvantlashish tok tashuvchilar spektridagi har bir zonaning ikki o‘lchamli zonachalarga ajralishiga olib kelishi, bunday hol kuzatilayotgan yarim- o‘tkazgichli qatlamni «o‘lchamli kvantlashgan potensial o‘racha» shaklida tahlil etilgan
   
4. 
   Dastlab oddiy o‘tkazuvchanlik zonasining elektronlari (faqat spinga nisbatangina ikki karrali aynigan hol) uchun o‘lchamli kvantlashish hodisasini qaraylik: ularning energiyaviy spektri va o‘lchamli kvantlashgan zonachalardagi samaraviy massalari, shuningdek, to‘lqin funksiyalarining tabiatining tahlili keltirilgan.