O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat universiteti

Dinamik  shikaslanish  kuchi  siljishning  teskari  tomoniga  yo’nalgan  va 
normal  bosimning  ishqalanish  koeffitsientiga  bog’liq.  Ishqalanish  koeffitsienti  
ko’p sharoitga bog’liq. CHang’i uchun yo’l va qorning holati, ob-havo, chang’ining 
moylaydigan yog’i ob-havoga mos kelishi ayniqsa katta ahamiyatga ega. Ishqalanish 
koeffitsienti eng yaxshi ko’rsatkichi 0,045-0,055 bo’lib hisoblanadi. Normal bosim  
tananing  og’irligiga  va  inertsiya  kuchiga  bog’liq.  CHang’ida  yurishda    chang’iga 
bo’lgan  normal  bosimni  kamaytirishga  intiladi,  ya’ni  chang’ini  qorga  yumshoq 
qo’yib,  tananing  harakatlari  ham  keskin  bo’lmaydi.  Kaltaklarni  esa  kuch  bilan 
qo’yganda  chang’i  siljishini  yengillashtiradi.  Keyinchalik  oyoq  bilan  itarilib 
sirg’anish vaqtida chang’iga bo’lgan bosimni kamaytiradi.