O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

Sulton Iskandar madhi. Shu bobning oxirida Sulton Iskandar She-
roziy madh qilinadi - uning Iskandaru Doroday buyuk shoh, sohib ka-
ram, uning adolatidan dunyo ham, dinu diyonat ham faxrlanadi, ilmda
haqiqat, shariat va tariqat ruknlarini chuqur egallagan, siyrati va suvrati
birday g o‘zal, xuddi Rustami Dostonday qilich tortadi va h. Bu parc-
ha qasida janriga mansub bo'lib, alohida bob sifatida bcrilmagan bo‘Isa
ham, janr nuqtai nazaridan bobning oldingi qismidan tamomila farq qi­
ladi.
“Kitob yozilishining bayoni” bobida Xorazmiy bu dostonini yozish-
gaboshlagani va Iskandar Mirzoning ko‘phimmatva saxovatko‘rsatgani,
Nizomiydan bahra olib bu asarini yozgani haqida so‘z yuritadi.
“Bo‘z to‘quvchi kampir va bazzoz hikoyati”. “Mav’iza” (o‘git,
nasihat) bobida xalq hikmatlari, maqollaridan, hayotiy detallardan foy-
dalangan holdaYu o ‘quvchiga hayotda to‘g ‘ri bo‘lish, to‘g ‘ri va halol
yashash, Tangri bcrganiga rozi b oiish , boylarga hasad qilmaslik, bosh-
qalarga yomonlikni ravo ko‘rmaslik, birning ustiga o ‘nni qo‘yib sotmas-
lik va boshqa bir qator misollami keltiradi.
Bu mav’iza orqali Xorazmiy “Bo‘z to'quvchi kampir va bazzoz
hikoyati”ga zamin yasaydi, hikoyaning asosiy g ‘oyasiga, aytmoqchi
bo‘lgan voqeaga ishora qiladi. Hikoyatning mazmuni quyidagicha:
Kufa shahrida ilohiy ilmlami egallagan bir shayx bozorga bordi.
U yurib borib, bir bazzozning do'koni qarshisida oTirdi. Bazzozning
do‘koni asl mollar bilan t o ia ekanini ko‘rdi. Bazzozning butun umri
savdo bilan o ‘tgan edi. Shu payt bazzozning oldiga bir qari, arang na-
fas olayotgan, so ‘zlashga ham madori y o ‘q, ko‘/!anda hayot uchquni
so‘ngan kampir oyog‘ini sudrab kelib qoldi. Kamir qo‘ynidan bir parcha