O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

Naxleki, bor naxo‘rad az u hech kas tui.
(Bir nafas bo‘Isa ham quyoshga dam urmagan tong sensan, mcvasi-
dan hech kim yeya olmaydigan daraxt sensan).
Oxir damida beadabona so‘zlaridan tavba qilib, ahli saloh tar-
yiqi bila kechti. Umedkim, ma’fu bo‘lmish boMg'ay. Qabri Darayi
Dubarodarondadur”(A/avo/y. MAT. 13-jild, 62-b.).
Navoiy “Muhokamat ul-lug‘atayn”da Temur K o‘ragon zamonidan
Shohruh Sulton zamonigacha turkiy ti!da ijod qiigan shoiriar yetishib
chiqqani haqida to‘xtalar ekan, bir qancha shoiriar qatorida Yaqiniyni
ham eslaydi: “Va ul Hazratning avlod va ahfodidin ham xush tab’ salo-
tine zuhurg‘a keldi: shuaro Sakkokiy va Haydar Xorazmiy va Atoiy va
Muqimiy va Yaqiniy va Amiriy va Gadoiydeklar” (Navoiy. MAT. 16-
jild, 36-b.).
Navoiyning mazkur ma’lumotlari Yaqiniyning saroyga yaqinligi
to‘g ‘risida xabar bermaydi. Ingliz sharqshunos olimi Charlz Ryo “0 ‘q
va Yoy” munozarasining muallifi ikkinchi Yaqiniy (ya’ni Navoiy yu-
qorida ta’riflagan Yaqiniy)dir, degan fikrni ilgari suradi. E. Rustamov
esa, munozara harbiy hayotdan va saroy muhitidan olinganini nazarda
tutib, birinchidan, “0 ‘q va Yoy” munozarasining muallifi birinchi Yaqi­
niy, ikkinehidan, “Muhokamat ul-lug‘atayn”da Navoiy aytgan Yaqini>
ham shu shaxsdir, degan to‘xtamga keladi137. Lekin daliilarva kuzatuvlar
birinchi Yaqiniyning haqiqatan XV asming birinchi yarmida yashagani-
ni ko‘rsata olmaydi. Kuzatuvlarimizga ko‘ra, shartli ravishda “ikkinchi
137 
Рустамов О. P. У збекская поэзия в первой половине XV века. —М.: Изд. Восточной лтс 
ратуры,
1963, 206-6.
396

---

Yaqiniy” deb atalgan shoir “Majolis un-nafois”da uchramaydi. Shu bois