O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

(1, 128-b.).
Yana bir foyda “Qissai m e’roj an-nabiy sallallohu alayhi va sallam” 
qissasida bo‘lib, bunda ham hikmatomuz o'gitning mazmuni beriladi. 
Foydaning mazmuni shundan iborat: Tangri jannat hurlarini yaratgandan 
beri, hurlar o ‘zlariga oro berar ekanlar, hech bezanishdan tinmas ekanlar. 
Qiyomat kuni kelganda, ulaming ko‘rki-tarovati ham yo‘q bo‘lar ekanu 
ammo ulaming xoli bo‘lmagani uchun chiroydan hech asar qolmas ekan. 
Qiyomat kuni kelganda, Tangri Bilol habashiyning qora rangidan jamiki 
jannat hurlariga nuqta-nuqta ulashib berar ekan. Hammasiga bittan xol 
tegar ekan. Shu xol bilan hurlaming chiroyi nihoyasiga yetar ekan (2, 
157-b.).
Bu voqeada ham m a’lum bir vaziyatga mos o‘git, xulosa bor. Bu 
janr hikmatlarga yaqin turadi.
Munojot. 
Bu janr, asosan, islom payg‘ambarlari va xalifalari bayo- 
nida bor bo Tib, Ollohning marhamatiga noil boTganlari, endi yoTdan 
adashmasliklari uchun Undan marhamat so'raganlari bayon qilingan 
(2 ;
112, 128. 136).
Xullas, “Qisasi Rabg‘uziy” o‘zbek adabiyoti tarixidagina emas, bal-
252

---

ki turkiy adabiyot tarixida ham o ‘ziga xos, takrorlanmas nasr namunasi- 
clir. Asarda istifoda etilgan janrlar X IV asr o‘zbek adabiyotining rivoji- 
dan darak beradi.
Savol va topshiriqlar
1. “Qisasi Rabg‘uziy”da Rabg‘uziy o‘zi haqida qanday m a’lumotlar 
keltirgan?
2. Rabg‘uziy o ‘z asarini yozishda qanday manbalardan foydalan- 
gan?
3. Asarda Rabg‘uziyning manbashunos va tanqidchi sifatidagi fao- 
liyatini so‘zlang.
4. “Qisasi Rabg‘uziy”da qissa janri qanday shaklda va mazmunda 
tfodalangan?
5. Asarda hikoyat janri qanday shaklda va mazmunda ifodalangan?
6. Asardagi rivoyat janri haqida so‘zlang.
7. “Qisasi Rabg‘uziy”da she’riy janrlarga xos belgilar to ‘g ‘risida 
|o ‘zlang.
8. Asardagi latifa janri haqida so‘zlang.
9. Asardagi boshqa janrlar haqida so‘zlang.
10. Sharq afsonalarida “Qisasi Rabg‘uziy”dagi qissalarga hamo- 
liang syujetlar haqida so‘zlang.

---