O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta ′ lim vazirligi

Talabalar uchun mo‘ljallangan kecha-kunduzlik asosiy oziqovqat
mahsulotlarining miqdori (g) 
Mahsulotlar
Miqdori
Go‘sht va go‘sht mahsulotlari 
Baliq 
Tuxum 
Sut va sut mahsulotlari 
Hayvon yog‘i 
O‘simlik yog‘i 
Non 
Un mahsulotlari 
Shakar, konditer mahsulotlari 
240 
64 
36 
500 
35 
22 
400 
100 
100 

---

343 
Kartoshka 
Poliz mahsulotlari 
Meva-chevalar 
320 
340 
70 
Talabalar ovqatlanishidagi kamchiliklaridan yana biri bu ularning 
vaqt yetishmasligi bois shoshilib, apil-tapil ovqat yeyishidir. Buning 
oqibatida odatdagidan o‘zgacha muhit paydo bo‘ladi va turli xil 
me'daichak kasalliklari yuzaga kelishi mumkin. Shuning uchun ularning 
4-5 soat shug‘ullanganidan keyin tamaddi qilib olish uchun 
tanaffuslarini 30-40 daqiqagacha uzaytirish maqsadgav muvofiq 
hisoblanadi. Bu holatni o‘quv yurtlarining rahbarligi hisobga olishi 
lozim.
Yuqorida qayd qilganimizdek, talabalar hayotining ancha 
jo‘shqin o‘tishi ular tanasining vitaminlar va ayrim mineral 
moddalarga bo‘lgan talabining doimo yuqori bo‘lishiga olib keladi. 
Shuning uchun ular issiq ovqatni ko‘katlar va salatlar bilan yeyishga 
harakat qilishi, sabzi, ko‘k piyoz va shunga o‘xshash maxsulotlarni 
pishirilmagan holda ( “tirik “) iste'mol qilib turishi kerak. Shirinliklar va 
tuzlamalarni me'yoridan ortiq iste'mol qilish tavsiya etilmaydi.
Fiziologik nuqtai nazaridan talabalarning kunlik ovqatidagi 
umumiy quvvat miqdori yigitlar uchun 2585 kkal, qizlar uchun 2434,5 
kkal bo‘lishi tavsiya qilinadi. Oqsillar iste'mol qilingan kunlik 
taomlardagi quvvatning kamida 18% ini tashkil qilishi kerak. Shu 
miqdordagi oqsilning 60% hayvonlarning mahsulotlaridan olinadigan va 
to‘la qiymatli bo‘lishi lozim. Yog‘lar esa umumiy energetik 
qiymatning 30% ini tashkil etishi va shu yog‘ning yarmisi o‘simlik 
yog‘lari bo‘lishi kerak. Talabalar vujudining ayrim mineral 

---

344 
moddalarga bo‘lgan kunlik talabi quyidagicha: kalsiy - 800mg, fosfor - 
1600mg, magniy - 500mg, kaliy - 2500mg, temir - 10mg. 
Yuqorida keltirilgan oqilona ovqatlanish bo‘yicha tavsiyalarga 
rioya etish talabalar salomatligining me'yorida bo‘lishi va ularning 
yaxshi bilim olishida muhim omil bo‘lib xizmat qilishi mumkin.