O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta ′ lim vazirligi

quvchilarning asosiy oziq moddalariga bo‘lgan bir kecha-
kunduzlik talab va umumiy quvvat sarfi 
Yosh (yillar) 
Sarflanadig
an umumiy 
quvvat, 
(kkal) 
Oqsillar, g 
Yog‘lar, g 
Ugle- 
vodlar, 
g 
ja
mi 
Shunda
n 
hayvon 
oqsili 
ja
mi 
Shunda
n 
hayvon 
yog‘i 
6 
7-10 
11-13 
(o‘g‘il 
bol.) 
11-13 (qizlar) 
14-17 
(o‘g‘il 
2000 
2350 
2750 
2500 
3000 
2500 
66 
77 
90 
82 
98 
82 
43 
46 
54 
49 
59 
49 
67 
79 
92 
84 
10
0 
13 
16 
18 
17 
80 
17 
285 
335 
390 
355 
425 
355 

---

338 
bol.) 
14-17 (qizlar) 
84 
 
Ma'lumki, o‘quvchi yoshlari nuqtai nazaridan uch guruhga 
bo‘linadi, ya'ni kichik maktab yoshi 6-10 yoshlilar, o‘rta maktab yoshi 
– 11-13 yoshlilar va katta maktab yoshi – 14-17 yoshlilar.
32-jadvalda shu guruhlar uchun alohida-alohida asosiy oziq 
moddalariga bo‘lgan o‘rtacha talab va umumiy quvvat sarfi 
me'yorlarini keltiriladi. 
Iste'mol qilinadigan asosiy oziq moddalarining (oqsillar, yog‘lar, 
uglevodlar) energetik qiymat nisbati 14:31:55, miqdor nisbati esa 1:1:4 
ko‘rinishida bo‘lishi tavsiya qilinadi. Agar 6 yoshli bolalarda tavsiya 
qilinadigan oqsillarning 65%ini hayvon oqsili tashkil qilishi lozim 
bo‘lsa, bu ko‘rsatkich maktab yoshidagilarda 60% ga tushiriladi, 
chunki birinchi sinf o‘quvchilarida tana a'zolarining shakllanishi va 
o‘sishi ancha tez bo‘ladi, shuning uchun ularga to‘la qiymatli 
oqsillar bir muncha ko‘proq kerak. O‘quvchilar iste'mol qiladigan 
oson hazm bo‘ladigan shakar, konfet, shokolad ko‘pi bilan umumiy 
uglevodlar miqdori 20% dan oshmasligi kerak. Aks holda bunday 
uglevodlar tanada yoqqa aylanib, semirish alomatlari va u bilan bog‘liq 
asoratlar yuzaga keladi. 
O‘quvchi yoshlar ovqatlanishida vitaminlar va mineral 
moddalarga ham alohida e'tibor berish kerak. Chunki yosh vujudning 
o‘sishi, ulg‘ayishi va har tomonlama to‘liq shakllanishiuchun juda 
zarur. (32-, 33-jadvallarda shu haqda ma'lumot berilgan). 

---

339