O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus

Fosfor kislotasi usuli
Fosforit azot kislotasi bilan parchalanib, eritmaga fosfor kislotasi kuyilib CaO ning P₂O₅ nisbatini (CaO:P₂O₅) istagan mikdorda uzgartish mumkin. Fosforitning azot va fosfor kislotasi aralashmasi bilan xam parchalab CaO:P2O5 nisbatini uzgartiribsh mumkin. Bunday eritmaning ammiak bilan neytrallansa dikalsiy fosfat, nitroammoniy va ammoniy fosfati xosil buladi.
1,5Ca(NO₃)₂ + 3H₃PO₄ + 4,5NH₃ = 1,5CaHPO₄ + 1,5NH₄H₂PO₄ + 3NH₄NO₃
P₂O₅ suvda eruvchan shaklda buladi, chunki reaksiya natijasida ammonits fosfori xosil buladi. Agarda azotning nisbatini oshirish lozim bulsa, azot kislotasining mikdorini oshirish kifoya buladi. Ammiak bilan neytrallash jarayoni 90-100^oS olib boriladi. Olingan suspenziya kuritiladi, granul xolga keltiriladi. Bu usul bilan azot va fosfor kislotasining mikdorini uzgartirish yuli bilan istagan nisbattagi N:P₂O₅ ugitni olish mumkin.


Nazorat savollar
1. Kuptomonli ugitlarning turlari
2. Murakkab ugitlarning avzalligi
3. Aralashma ugitlar
4. Fosforitlarning azot kislotasi bilan kayta ishlash nazariy asoslari
5. Azot-fosfor kislotasini kayta ishlash usullari: sulfat, karbonat usullari
6. Kalsiy nitratini ajratish usullari
7. Azot-fosfor kislotasini ammiak bilan neytrallash
8. Suyuk murakkab ugitlarni axamiyati
9. Tenglashtirilgan ugit nima
10. Ammofosning kamchiligi nimadan iborat.


Adabiyotlar

21. 
    Mirzakulov X. Ch., Shamsiddinov I.T., To’raev Z. Murakkab o’g’itlar ishlab chiqarish nazariyasi va texnologik hisoblar. Oquv qo’llanma. Toshkent. “Tafakkur Bostoni”. 2013. 216 b.
    
22. 
    Ибрагимов Г. И. Эркаев А.У. Якубов Р. Я. Туробжонов С. М. Калий хлорид технологияси. Ўқув қўлланма. Тошкент. 2010. 210 б.
    
23. 
    Gafurov Q., Shamsiddinov I.T. Mineral o’g’itlar ishlab chiqarish nazariyasi va texnologik hisoblar. Darslik. Toshkent. “Fan vatexnologiya”. 2010. 360 b.
    
24. 
    Raymond Chang, Jonn W.Thoman, JR, Physical Chemistry for the chemical sciences, 2014, Universiry Science Books.