O'zbekiston respublikasi oliy va orta mahsus ta’lim vazirligi

Proteylarningyig‘ma kulturasini olish. Protey nihoyatda xarakatchanligi bilan xarakterlanadi, mayda tayoqcha shaklida bo‘lib, spora hosil qilmaydi, Gram usulida bo‘yalmaydi. Ayrim tur xillari toksil ishlab chiqaradi. Bu bakteriyalar ko‘paygan mahsulot iste’mol qilinsa, zaxarlanish mumkin. Yig‘ma kultura olish uchun qiya go‘sht-peptonagarli probirkaga bug‘doy donidek aynigan go‘sht tashlab, og‘zi paxta tiqin bilan berkitiladi va termostatda 30⁰C issiqda 1-2 kun saqlanadi. Protey aktiv harakatlanadigan bo‘lgani uchun boshqalardan oldin qiya agar yuzasida chirmashib o‘sib, uning yuqori qismida o‘ziga xos och havorang-kulrang mayin g‘ubor hosil qiladi. Anashu g‘ubor (nalyot)ning eng yuqori qismidan olib “ezilgan tomchi” preparati tayyorlanadi va mikroskopda qaraladi. Bunda hujayralarning shakli va harakatchanligi qayd etiladi.
Kartoshka tayoqchasining yig‘ma kulturasini olish. Bacillus mesentericus spora hosil qiluvchi xarakatchan tayoqcha. Uning yig‘ma kulturasini olish sporalarning issiqqa chidamligiga va ishlatiladigan ozuq muhitining o‘ziga xosligiga (spesifikligiga) bog‘liq.. 1sm qalinlikdagi 1-2 bo‘lak kartoshkani olib, hujayra shirasining kislotalarini neytrallash uchun har tomoni bo‘r bilan ishqalanadi. Keyin shu kartoshka bo‘lakchalarini Petri likopchasiga qo‘yiladi. So‘ngra likopchani Kox apparatiga qo‘yib, oquvchan bug‘da 100⁰Cda 10 minut qizdiriladi. Sovitilgandan
470

keyin termostatga qo‘yib, 30⁰Cda 2-3 kun saqlanadi. Kartoshka bo‘lakchalari ustida B. mesentericus jigarrang mayda yoki yirik burmali g‘ubor shaklida o‘sadi. G‘uborni mikroskopda ko‘riladi, “ezilgan tomchi” va oddiy usulda bo‘yalgan preparat tayyorlanadi.

7. 
   AMALIY MASHG‘ULOT
   

OZIQ-OVQAT MAHSULOTLARINI MIKROBIOLOGIK
TEKSHIRISH