|
QIZIRIQ IQTISODIYOT KOLLЕJI
“TASDIQLAYMAN”
O`IBDO`:________ K.ESHPO`LATOV
“______” ________________20___ yil (Imzo)
“____” ______________ 20__ yil
Fan: Tarmoqni administratorlash (O`A)
Dars mavzusi: ___________________________________________________
Dars maqsadi:
1.Tarbiyaviy: Mustaqil ishlashni o’rganish.
2.Ta’limiy:. Kompyuter tizimining unimdorligini tahlil qilish bo’yicha
bilim va amaliy ko’nikmalarga larga ega bo’lish .
3.Ilmiy: Kompyuter tizimining unimdorligini mustaqil o’rnatish.
Dars turi: O’QUV AMALIYOTI III - bosqich 4-15 guruhi uchun.
Ajratilgan vaqt: (80 daqiqa)
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.N.Toyloqov “Informatika ” T.2002
2.N.Sodiqova Prefariya va ofis qurilmani ta`mirlash . Toshkent “ILM ZIYO” 2012 yil
3.Sh .Razzaoqv Dasturlash . Toshkent “ILM ZIYO” 2011 yil
O`QUV JARAYONI REJASI
№
|
Ta’lim bosqichlari
|
Ajratilgan vaqtning taqsimoti
|
Ta’lim beruvchining faoliyati
|
Ta’lim oluvchining faoliyati
|
Ta’lim vositalari
|
Ta’lim uslubi
|
1
|
Tayyorgarlik
|
15
daqiqa
|
Davomatni aniqlash va talabalarning tayyorgarligini tekshirish.
|
Amaliyot uchun zarur bo’lgan o’quv qurollarini tayyorlash
|
Kompyuter va ofis jihozlari, kodoskop,
chizmalar, jadvallar, kitoblar,
plakatlar, rasmlar.
|
Aralash
|
2
|
Kirish
|
40
daqiqa
|
Yangi mavzuni tushuntirish
|
Savol-javovlarda ishtirok etish.
|
Ma’ruza
|
3
|
Asosiy
qism
|
10
daqiqa
|
Berilgan topshiriqlarning bajarilishini nazorat qilish.
|
Berilgan topshiriqlarni bajarish amaliyot rahbariga taqdim etish.
|
Mustaqil ishlar
|
4
|
Yakuniy qism
|
15
daqiqa
|
Berilgan topshiriqlarni tekshirish va talabalarni baholash.
|
Bajarilgan topshiriqlarni to’liq amaliyot rahbariga taqdim etish.
|
Bahs-munozara
|
O’quv amaliyoti rahbari: / __________ / M.To`xtashev
46 mavzu: Foydalanuvchi paramertlarini tashkil etish
Tarmoq boshqaruvchisi mavjud tarmoqlardagi qo`shimcha parametrlaridan foydalanuvchilarning foydalanishi uchun keng imkoniyat yaratgan. Bular:
- Kayd etish vaqti- foydalanuvchining chegaralangan vaqt davomida tarmoqdan maksimum ravishda foydalanishni;
- Uy katalogi - foydalanuvchi uchun unga tegishli fayllarni saklash uchun ma’lum joyni ajratish;
- Foydalanuvchining foydalanishi uchun vaqtning xisobotini olib borish- ba’zi foydalanuvchilarning tarmoqdan foydalanish vaqtlarini chegaralash;
Ish olib borish
Ish boshqaruvchisi uchun doimiy ishlaridan tashkari ayrim foydalanuvchilar uchun tarmoq (setь) orqali o`zaro boglanish imkoniyatini yaratib berish ishlarini tashkil etish qo`shimcha vazifalaridan biri xisoblanadi. Bu eng avvalo ma’lum darajadagi xavfsizlik choralari bilan ta’minlash uchun zarur xisoblanadi. Boshqaruvchi tarmoqdan foydalanuvchilar muxitida ularni boshqaradigan profil yaratishi mumkin. Foydalanuvchilar muxiti - setь orqali boglanish va boshqa kirish programmalaridan tashkari:
- Printerlar bilan boglanish;
- Program Manager ni urnatish;
- Belgilar;
- Sichkonchani urnatish;
- Ekran rangi;
- Ekranning xavfsizligini ta’minlash;
Profillar parametrlariga bundan tashkari tarmoqka kirish uchun yaratilgan aloxida shartlar va u xakda ma’lumotlar ( bunda foydalanuvchiga uning fayllarini saklash uchun joy ajratiladi)
Foydalanuvchilar ruyxati xisobotini olib borish
Tarmoqli operatsion sistemalar urnatilgan vaqtda foydalanuvchilar ruyxat xisobotini olib borish oldindan olib boriladi.
Boshqaruvchi- ruyxatdagi boshlangich foydalanuvchi
Tarmoqli operatsion sistema urnatilganda avtomatik ravishda foydalanuvchilarning ruyxat xisoboti boshlanadi va unga quyidagi funktsiyalar yuklanadi:
- Tarmoqni formatlash;
- Boshlangich parametrlarni himoya kilish kurilmasini urnatish;
- Yangi foydalanuvchilarni jalb etishni tashkil etish;
Bunday funktsiyani bajaruvchi Microsoft tarmog`ida Administrate deb nomlanadi. Novel tarmog`ida esa bunday funktsiyani olib boruvchilarni Supervisor deb nomlashadi. Odatda tarmoqli operatsion sistemani urnatgan birinchi bulib tarmoqka kira oladi.
Yangi foydalanuvchi xisobotini boshlash
Yangi tashkil etiladigan programmaga ulanadigan standart foydalanuvchi Guest ( mexmon ) deb nomlanadi. Bunday foydalanuvchilar tarmoqdan kisman foydalanadilar va ular doimiy ravishda vaqtinchalik tarmoqdan foydalanishga muxtojlik sezishadi. Ayrim tarmoqli operatsion sistemalar, masalan Microsoft Wind tarmoqka ulangandan sung xisobot uchun vaqtincha foydalanuvchilarni uchirib kuyadi.
Parollar
Parollar ( passwords ) setь xavfsizligini ta’minlash uchun zarur. SHuning uchun tarmoq boshqaruvchisining uz tarmog`i uchun birinchi vazifasi bu- parametrlari uchun parolni kuyishi lozim. Bu esa tarmoqka boshqaruvchi paroli bilan nokonuniy kirib ishlashlarini oldini oladi. Xar bir foydalanuvchi o`zi uchun zarur bulgan va faqat o`zi biladigan parolni kuyishi va sir tutishi lozim. Ayrim zarur xollarda boshqaruvchi foydalanuvchilarga parollarini almashtirib turishni maslaxat beradi. Ko`pchilik tarmoqlarda operatsion sistemalar foydalanuvchi uchun ma’lum belgilangan vaqt oraligida parolni almashtirish muddatini belgilaydi. Ba’zi xollarda xavfsizlik va tarmoqka kirish vaqti chegaralangan bulganda tarmoq boshqaruvchisi xisobot kuchirmasini modifikatsiyalab kuyadi. Parollarni boshqarishni ayrim an’anaviy yullari quyidagilar:
- Parol sifatida ayrim sanalardan foydalanishni maslaxat berilmaydi. Masalan: o`zingiz yoki xotiningizning, shuningdek farzandingizning tugilgan vaqti, oyi, uz iti lakabidan parol sifatida foydalanish maslaxat berilmaydi.
- Parolni sir tutish uchun eng yaxshi vosita bu xotira xisoblanadi.
Parolning amal kilish muddatini esdan chikarmaslik kerak (agar amal kilish muddati belgilangan bo`lsa ). CHunki bunda muddat utib ketsa parol uzgartirilmasdan koldirilgan bo`lsa uning ushbu parol sistema blokirovka qlingan bo`ladi.
Guruxlar xisobot nusxalari
Ayrim xollarda boshqaruvchi tomonidan bir xildagi ma’lumotni ko`pchilik foydalanuvchilarga yuborish lozim. Buning uchun tarmoq boshqaruvchisi xar bir foydalanuvchiga ma’lum ma’lumotni tarmoq orqali yetkazishi yoki farkli ravishda umumiy katalog yoki fayl kurinishida bir gurux foydalanuvchilarga yetkazishi mumkin.
“Rezyume” texnologiyaning tasnifi:
Bu texnologiya murakkab, ko’p tarmoqli, mumkin qadar muammoli mavzularni o’rganishga qaratilgan.Texnologiyaning mohiyati shundan iboratki, bunda bir yo’la mavzuning turli tarmoqlari bo’yicha axborot beriladi.Ayni paytda ularning har biri alohida nuqtalardan muhokama etiladi. Masalan ijobiy va sal’biy tomonlari, afzallik va kamchiliklari, foyda va zararlari belgilanadi.
1-Qator uchun:
“Rezyume” texnologiyasi uchun eksper varag’i:
2-Qator uchun
3-Qator uchun
Do'stlaringiz bilan baham: |
