|
QIZIRIQ IQTISODIYOT KOLLЕJI
“TASDIQLAYMAN”
O`IBDO`:________ K.ESHPO`LATOV
“______” ________________20___ yil (Imzo)
“____” ______________ 20__ yil
Fan: Tarmoqni administratorlash (O`A)
Dars mavzusi: ___________________________________________________
Dars maqsadi:
1.Tarbiyaviy: Mustaqil ishlashni o’rganish.
2.Ta’limiy:. Kompyuter tizimining unimdorligini tahlil qilish bo’yicha
bilim va amaliy ko’nikmalarga larga ega bo’lish .
3.Ilmiy: Kompyuter tizimining unimdorligini mustaqil o’rnatish.
Dars turi: O’QUV AMALIYOTI III - bosqich 4-15 guruhi uchun.
Ajratilgan vaqt: (80 daqiqa)
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.N.Toyloqov “Informatika ” T.2002
2.N.Sodiqova Prefariya va ofis qurilmani ta`mirlash . Toshkent “ILM ZIYO” 2012 yil
3.Sh .Razzaoqv Dasturlash . Toshkent “ILM ZIYO” 2011 yil
O`QUV JARAYONI REJASI
№
|
Ta’lim bosqichlari
|
Ajratilgan vaqtning taqsimoti
|
Ta’lim beruvchining faoliyati
|
Ta’lim oluvchining faoliyati
|
Ta’lim vositalari
|
Ta’lim uslubi
|
1
|
Tayyorgarlik
|
15
daqiqa
|
Davomatni aniqlash va talabalarning tayyorgarligini tekshirish.
|
Amaliyot uchun zarur bo’lgan o’quv qurollarini tayyorlash
|
Kompyuter va ofis jihozlari, kodoskop,
chizmalar, jadvallar, kitoblar,
plakatlar, rasmlar.
|
Aralash
|
2
|
Kirish
|
40
daqiqa
|
Yangi mavzuni tushuntirish
|
Savol-javovlarda ishtirok etish.
|
Ma’ruza
|
3
|
Asosiy
qism
|
10
daqiqa
|
Berilgan topshiriqlarning bajarilishini nazorat qilish.
|
Berilgan topshiriqlarni bajarish amaliyot rahbariga taqdim etish.
|
Mustaqil ishlar
|
4
|
Yakuniy qism
|
15
daqiqa
|
Berilgan topshiriqlarni tekshirish va talabalarni baholash.
|
Bajarilgan topshiriqlarni to’liq amaliyot rahbariga taqdim etish.
|
Bahs-munozara
|
O’quv amaliyoti rahbari: / __________ / M.To`xtashev
44 mavzu: Foydalanuvchilar ruxsati xuquqi bilan boshqarish.
Printer istalgan boshqa kushma foydalanuvchi resurslar qatorida kurib chiqiladi. SHuning uchun foydalanuvchilar nafaqat unga ruxsat xukukiga, balki bu xukuklarning aniklangan darajasini egallab olgan bo`lishlari kerak. Ular uzlarining topshiriklarini birinchi uringa kuyish va boshqa foydalanuvchilarning topshiriklarini chetlashtirish yoki uning ba’zilarini umuman olib tashlash xukukiga ega. Kelishmovchiliklardan kochish uchun bunday imtiyozlar bilan ta’sirlanadigan foydalanuvchilar sonini chegaralang.
CHop etishga murojaat qiladigan imtiyozlar diapazoni tarmoqli operatsion sistemaga bog`liq. Tarmoqli operatsion sistemalar chop etishning mos imtiyozlarini belgilash uchun, administrator foydalana oladigan kurilmalarni saklaydi. Demak, administratorning o`zi kanday imtiyozlar bilan foydalanuvchilar ega bo`ladigan imtiyozini aniklaydi.
Xususan, Windows NT Server Print Manager dialogli oyna seriyalari yordamida administratorga printerga ruxsat berish xukuki bilan boshqarishni topshiradi.
Betlardagi tasvir tillari (opisanie).
Tarmoqli administrator tarmoqli printerni kanday urnatishni va xizmat kursatishni bilishi kerak. U shuningdek, printerning ishlab chikarilishi va funktsiyalanishiga bog`liq bo`lishi mumkin bulgan barcha faktorlarni paydo kilishi kerak. Bu faktorlardan biri-betlardagi tasvir tili (Page Description Language, PDL).
Betlardagi tasvir tili chop qlingan xujjatlar kanday kurinishga ega bo`lishini printerga xabar beradi. PDL da shriftlarning ulchami va kurinishidek, xar bir element va parametrlar uchun chegara kursatiladi, biroq betlarni formalash jarayonining o`zi printerga yuklanadi.
O`zining ta’siriga kura chop etishda betlardagi tasvir tili administratorlar uchun juda zarur. PostScript, masalan: yukori sifatli grafikani va shriftlar (istalgan ulchamda) bilan boshqarishni ta’minlaydi. SHuning uchun PostScript sizga xar xil xujjatlar to`zishda ijodiy yondoshuvingizga yordam beradi.
Uchirilgan administrlashtirish.
Tarmoqli printer bilan boshqarish uchun administrator pechatь serveri yonida bo`lishi shart emas. Ko`pgina zamonaviy tarmoqli operatsion sistemalarni tarmoqda istalgan Kompyuterdan printer bilan boshqarish uchun administrator orqali foydalanib biladigan kurilmalar taklif qiladi.
SHunday kilib, Uchirilgan Kompyuterdan administrator:
printerda pechatni tuxtatib turishi;
pechatь ruyxatidagi ba’zi topshiriklarni uchirishi;
pechatь ruyxatidagi topshiriklar tartibini uzgartirishi mumkin.
Bir-biriga yakin joylashgan barcha serverlar va Kompyuterlarning kichik tarmoqlarida bunday imkoniyat juda muxim emas. Biroq, agar tarmoq katta bo`lsa va administratorning printer va Kompyuteri binoning xar xil kismlarida joylashgan bo`lsa, bu imkoniyat juda foydali bulib xisoblanadi.
Printer bilan lokal va uchirilgan boshqarish uchun xuddi usha bir xil kurilmalar kullaniladi. Windows NT Server da, masalan, administrator shunchaki administrlashtirish uchun printerni tanlaydi va tarmoqli operatsion sistema dialogli oynalar yordamida administratorni barcha jarayonlar orqali o`tkazadi.
Faks-modemlarning kushma foydalanilishi.
Birga foydalaniladigan faks-modem faksli alokalar uchun usha narsa, ya’ni pechatь uchun kushma foydalaniladigan printerlarni bildiradi. U tarmoqning xar bir foydalanuvchisi uchun faksga ruxsatni ta’minlaydi. Tarmoqlar buyicha fakslarni yuborish imkoniyati foydalanuvchilarga vaqtni tejashda (o`zining ish joyini bushatish kerak emas) va asablarini saklashda (avtonom faks apparati kurilmalari muammosini xal kilish kerak emas) yordam beradi.
Faks-serverning yaxshi xizmati administratorga barcha kiradigan fakslarni belgilashga ruxsat beradi va ularni to`g`ri keladigan foydalanuvchilarga yuboradi, shuningdek, ulardan kizikish xosil kilmaydi, masalan: reklamani tashlab yuboradi.
Tarmoqli faksning ba’zi kurilmalari foydalanuvchilarga faks nomeri bilan elektron pochta orqali o`zining adresini ulashga ruxsat beradi. Natijada ular bilan belgilangan faksli xabar avtomatik yuboriladi.
Xotima.
Tarmoqda kushma foydalaniladigan printerni urnatish uchun, administratorga printer drayverlarini urnatish zarur:
printerga tarmoqli ism berish;
chikarish joyini kursatish;
chikarish formati parametrlarini urnatish.
Ko`pgina tarmoqli operatsion sistemalar sizni bu jarayon orqali kuzatadigan kurilmalarga ega. Printer urnatilgandan sung xar bir foydalanuvchi individual ravishda unga ulanishi kerak.
Tarmoq administratori printerni qo`llashda va foydalanuvchilar orqali boshqarish uchun javob beradi. Uning majburiyatlari yetarlicha xar xil: printerda kogozlar joylashtirishdan boshlab, foydalaniladigan imtiyozlarni belgilashgacha olib boradi. Windows NT Server dialogli oynalar ketma-ketligi yordamida administrlashtirish jarayoniga yullanma beradi. Ko`pgina zamonaviy tarmoqli operatsion sistemalar administratorga tarmoqda istalgan Kompyuterdan printer bilan boshqarishni ruxsat beradi.
SHuningdek, kurilma fakslarining kushma foydalanuvchisi uchun faks-serverlar mavjud. SHunga kura, foydalanuvchilar uzlarining shaxsiy Kompyuterlaridan fakslarni yuborishlari mumkin. Kiradigan fakslarning marshrutizatsiyasi uchun xar xil usullar uzgartiriladi.
“BUM” o’yinining borishi:
Doska oldiga xar bir guruhdan bittadan vakil, ya’ni 4 ta o’quvchi chiqariladi va ketma-ketlikda turib, sanoq sonlarini sanashadi va xar 3 ga bo’linadigan son kelganda son nomini aytmasdan, “BUM” deb murojaat etishlarini ta’kidlaydi. Agarda biror o’quvchi o’yin shartini buzsa, adashsa, o’sha o’quvchi o’yindan chetlashtirilib, mavzu bo’yicha savol beriladi.Shu zaylda o’yin davom etadi va oxirida qolgan o’quvchiga 1 ta “Rag’bat” kartochkasi berilib, agar savol ham tanlashni hohlasa va savolga javob bersa, yana bitta “Rag’bat” kartochkasi beriladi, savolga javob bera olmasa, ham “Jarima” kartochkasi berilmaydi. O’yindan chetlashtirilgan o’quvchilar esa, o’yin davomida chetlashtirilganda: berilgan savolga javob berishsa, “Rag’bat”-kartochkasi, javob bera olmasa, “Jarima” kartochkasi beriladi.
“Bum” o’yini uchun savollar:
(O’yindan chetlashtirilgan o’quvchilar uchun)
Do'stlaringiz bilan baham: |
