O‗zbеkistоn rеspublikasi оliy vа o‗rtа mахsus tа‘lim vаzirligi tоshkеnt dаvlаt iqtisоdiyot univеrsitеti

 
bir hil jihrzlarda 
amalga oshiriladi. Kartoshka va boshqa mahsulotlarni tozalash
 
umumiy, shi joyida 
kupchilik tomonidan bajariladi. Zallari katta korhonalarda bir necha tehnologik ja-
rayonlar yonma-yon baravariga amalga oshiriladi. Bir necha ish joylari tashkil 
kilinadi. Sabzavot stehida ish joylarini
 
tashkil kilishda tehnologik jarayonning 
hamma yumushlari izchillik
 
bilan
 
bajarilishi ta’minlanishi kerak. Kartoshka 
tozalayot-gan ishchi oldin kartoshkani yuvadi, pustini archiydi, yuvadi va hokazo. 
Kartoshka donalarini sifati va katta-kichikligiga karab navlarga ajratishda mahsus 
mashina-dan foydalanish mumkin.
 
Bunda mashinada kartoshkaning pustini 
tozalaganda chikindilar kam buladi. Sabzavotlarni tozalaydigan mashinalar ularning 
kobigini artishga moslashgan. Kartoshkahtarning kobigini olishning bir necha usullari 

---

115 
bor: mehanik tarzda, fizik usul (but bilan), kimyoviy usul (ishkor-bug bilan tozalash). 
AKSH da kartoshka tozalashning bur bosimi bilan tozalash usuli bor. Bizda bu usul 
deyarli kullanilmaydi. 
Mehanik tozalashda oddiy pichok bilan pusti kiriladi yoki artiladi. Ko‘lda 
tozalanganda kartoshka top-toza buladi, mashinada kartoshkaning kuzlari, ichga 
botgan kis-mi, shikastlangan joylari tozalanmay koladi. Sabzi, lavlagilarni mashinada 
tozalashdan oldin ularning boshlari va uchini kesib tashlash, mashinaga solish 
oldidan tozalab yuvish zarur. Kul bilan tozalanganda sabzavotlarning gadur-budur 
joylariga 5mm karash kerak bo‘ladi. Sabzavotlar tozalaydigan mashinalar ikki toifaga 
bulinadi: 
— uzluksiz ishlovchi mashinalar — restoranlar va boshka umumiy Ovqatlanish 
korhonalarida kullanilmaydi; 
— davriy harakat kiluvchi mashinalar — tozalovchi kameralardan iborat.
 
Bu 
mashinalarda kamera-stilindr -bulib, tepasida mahsulot tashlaydigan voronkasi bor, 
yonida tozalangan mahsulotni chikarib oladigan oyna eshi-gi bilan urnatilgan. Devori 
sillik, pastki qismiga ay-lanadigan disk kuyilgan. Kameraning tepa qismida suv 
beruvchi forsunka, disk ostida mahsulot chikindilarini suv bilan chikarib yuboradigan 
kuvur joylashgan. 
Hamdustlik mamlakatlaridan Belorusning «Belorustorgmas