Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi toshkеnt arхitеktura va qurilish instituti

 
4.1.4. Portfolio haqida tushuncha 
Portfoliolar. 
Portfolio  bu  talabaning  yutuqlari  yoki  oʻqishida  oʻsishni  koʻrsatuvchi 
talabaning  foydali  kolleksiyasi.  Portfolio  talaba  yigʻadigan  qogʻozlar 
toʻplamigina emas, u samarali ish natijasini koʻrsatuvchi dalil. Portfoliolar turli 
maqsadlarda ishlatiladi va agar oʻqituvchilar oʻz maqsadlarida sobit boʻlishmasa 
portfolio  tutish  foydasiz  va  u  stressga  olib  keladi.  Turli  maqsadlarni  toʻrtta 
aspektda koʻrsatilgan. 
 Oʻrganish uchun baholash  
  olingan bilimning bahosi 
 Hozirgi yutuq 
 oʻsish 
 Eng yaxshi ish namoyishi 
hujjatlashtirish 
 Тugallangan 
ishlayotgan                                                                                                            
Eng  birinchi  maqsad  agar  oʻrganish  uchun  baholash  boʻlsa,  e’tibor 
talabaning  oʻzini  koʻrsatishiga  va  oʻrganish  uchun  ma’suliyatiga  qaratiladi. 

---

187 
 
Talabalar  faqatgina  oʻzlari  xohlagan  ishning  misolinigina  tanlamaydilar,  lekin 
oʻzlarining  ishlarini  aks  ettiradilar  va  izohlab  beradilar.  Bu  ishlarni  qamrab 
olgan portfoliolar talabalar ishlarini oʻqituvchilarga va ota onasiga koʻrsatib va 
tushuntirib  berishlari  uchun  ham  foydali  hisoblanadi.  Olingan  bilimning 
bahosiga  e’tibor  qaratish  sinf  bahosini,  bitirishni,  davlat  talablarini  tasdiqlab 
beradigan talabalarning ishlaridan namunalarni oʻz ichiga qoʻshib oladi. Odatda 
bu  kabi  baholash  ishlariga  barqarorlik  zarur  boʻlganligi  uchun  bunday 
portfoliolardagi  ishlarni  tanlashga  talabalarda  imkoniyat  boʻlmaydi.  Masalan, 
Kentukkidagi toʻrtinchi va yettinchi sinf oʻquvchilari toʻplashi talab qilinadigan 
yozma  portfoliolar  bayonotni  va  yozma  ishlarning  uch  turidan  bir  misol  (aks 
ettiruvchi, shaxsiy tajriba yoki badiiy bilim va muhokama) ni  oʻz ichiga olishi 
kerak. Talabalar oʻz portfoliolarida bu uchta yozma ishdan qaysi birini kiritish 
tanlovi mavjud. Portfoliolar talabalarning oʻsishini yoki hozirgi yutuqlarini aks 
ettiradigan qilib loyihalashtiriladi. Masalan, ingliz tili oʻrganuvchilarining audio 
yozuvlari  oʻrganishdagi  oʻsishni  koʻrsatish  uchun  bir  yil  davomida  yigʻiladi. 
Talaba  rivojlantiruvchi  portfoliolari  bitta  ishning  turli  versiyalarini  oʻz  ichiga 
olishi  mumkin.  Masalan,  bir  yozma  ish  loyihasi  haqiqiy  gʻoyani,  umumiy 
jihatlarini,  birinchi  qoralamasini,  oʻqituvchi  yoki  tengdoshlar  tarafidan 
qoralamaga  berilgan  mulohazalarni  va  oxiri  tugallangan  ishni  oʻz  ichichiga 
olishi  mumkin.  Agar  e’tibor  faqat  hozirgi  yutuqlarga  qaratilsa  faqatgina  shu 
kunlarda  yigʻilgan  ishlarni  oʻz  ichiga  olishi  mumkin.Portfoliolar  talabalarning 
aktivitilarini  hujjatlashtirish  yoki  muhim  yutuqlarni  koʻrsatishga  e’tibor 
qaratadi.Portfoliolarni yigʻish hamma ishlarni qamrab olisi uchun bitta maxsus 
kuchga,  eng  yaxshi  ishga  yoki  oʻsishga  qaratilganidan  koʻra  ahamiyatliroq. 
Qarama-qarshi  olganda  koʻrsatish  uchun  moʻljallangan  portfolio  eng  yaxshi 
ishga  e’tibor  beradi.  Eng  yaxshi  ish  talabalar  tarafidan  aniqlanadi.  Bunday 
portfoliolarning  birdan-bir  maqsadi  talabalar  nima  bilishlarini  va  anima  qila 
olishlarini  koʻrsatadigan  natijani  qanday  qilib  aniqlab  olishni  oʻrganishidir. 
Talabalardan  ularning  eng  yaxshi  ishlarini  alohida  tanlash  talab  qilinmaydi, 
lekin  ulardan  oʻzlarining  oʻqituvchilaridan  va  oʻrtoqlaridan  olingan  fikr-
mulohazalarini ishlatish soʻraladi. 

---

188 
 
Tugatilgan, balki ish arizasiga ishlatilgan va kunlik misollarni oʻz ichiga 
oluvchi  ishlayotgan  portfoliolarni  oʻrtasida  soʻnggi  farq  boʻlishi  mumkin. 
Ishlayotgan  portfoliolar  vaqt  oʻtishi  bilan  rivojlantiriladi  va  oʻrganingning 
bahosi sifatida ishlatishga moʻljallanadi. Foydalanilayotgan portfolionda e’tibor 
rivojlantiruvchi  gʻoyalar  va  qobiliyatlarga  qaratiladi,  shuning  uchun  talabalar 
hato  qilishga,  oʻz  ishlariga  merkin  mulohaza  bildirishga  va  oʻqituvchining 
mulohazasiga javob bera olishga ruhsat berilishi kerak. Tugatilgan portfoliolar 
ma’lum  bir  auditoriya  uchun  loyihalashtiriladi  va  natija  ishlatilayotgan 
portfoliodan olingan boʻlishi  mumkin. Masalan,  oʻqituvchilar ta’limi  dasturida 
ishlatilayotgan  portfolio  hamma  kurslardan  oligan  ishlarning  namunalarni  oʻz 
ichiga  olishi  mumkin.  Talaba  bir  tugatilgan  portfolioni  u  oʻqituvchilar  ta’limi 
dasturida  talab  qilingan  qobiliyatlarni  yaxshi  oʻrganganligi  uchun  va  ikkinchi 
portfolioni oʻzining ishga arizasiga ishlatishi mumkin.