Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi toshkеnt arхitеktura va qurilish instituti

Ustunli va nuqsonli taraflari. 
Ishni  bajarishni  tahlil  qilishning  bir  nechta  ustunlik  jihatlari  mavjud. 
Avvaliga  boshqa  metodlar  bilan  hal  qilib  boʻlmaydigan  mukammal  oʻrganish 
natijalariga  e’tibor  qaratiladi.  Ikkinchidan,  ishni  bajarishni  tahlil  qilish  odatda 
jarayonni  yoki  bajariladigan  ishni  tartibini  shuningdek  natijani  tahlil  qiladi. 
Misol  uchun,  oʻqituvchi  talabalar  tehnikani  tuzatish  uchun  mos  asboblarni 
ishlatyaptimi  yoʻqmi  shuningdek  te’mirlangandan  keyin  tehnikaning  qismlari 
toʻgʻrimi kuzata oladi. Uchinchidan, yaxshi tashkil etilgan bajarishni tahlil qilish 
oʻquv  maqsadlari  va  ahamiyatli  oʻrganish  talabalari  aniqligini  belgilab  beradi. 
Masalan,  beshinchi  sinf  tasviriy  san’at  darsligida  mavzu  bit  maqsadli  boʻlsa 
ishni  bajarishni  baholash  bir  maqsadni  oʻzida  mujassamlashtiradigan  shahar 
manzarasini chizish boʻlardi. Bu tahlil foydali va oʻrganishning maqsadini aniq 
ochib  beradi.  Bu  ishni  baholash  ta’limiy  aktivity  va  uning  yaxshi  tarkibiy 
yaroqlilgi  mavjud  va  yaxshi  tashkillashtirilgan  ishni  baholash  bilan  oʻxshash. 
Ishni baholshning bir nuqsonli tarafi shundaki ular oʻqituvchilar va talabalaring 
vaqtini  oladi.  Bu  degani  kamroq  tahlillar  yigʻilishi  mumkin  agarda 
ehtiyotkorona ishlanmagan boʻlsa. Bunda tarkibning samaraligini kamaytiruvchi 
kamroq  maqsadlar  tahlil  qilinadi.  Ishni  baholash  materiallariga  qoʻshish 
masalasida  davlat  dasturlari  foydalidir.  Misol  uchun,  Tennesidagi  universitet 
raqs oʻtituvchisi Erik davlat standartlari raqs fakulteti talabalari tehnik usullarni 
bajarishda  barqarorlik  va  aniq  harakatlarni  yuqori  darajada  namoyish  etish 
kerakligini koʻrsatishini oʻrganadi. Bunda: 

 
musiqaga  mos  turli  usullarda  va  oʻchamda  mukamal  harakatlar 
kombinatsiyalarini namoyish etish; 

 
kombinatsiyalarni keng dinamik oʻzgarishlarda namoyish etish; 

---

184 
 

 
oʻz-oʻzini rivojlantirish orqali harakatlarni sifatini yaxshilayotganligini 
koʻrsatish; 

 
berilgan tamoyillarga  mos jonli yoki yozilgan raqs harakatlarini tahlil 
qilish. 
Eriksoʻn  birinchi  zamonaviy  raqs  sinfi  oʻquvchilariga  quyidagi  vazifani 
ijro etishlarini soʻraydi. 
Guruhda 4-6  tadan boʻlib  5  minut davomida raqsga tushishlarini. Raqs 
hamma  raqqoslar  tehnik  qobiliyatlarini,  murakkab  harakatlarni  va  doimiy 
oʻzgarishlrga moslashuvchanlikni koʻrsata oladigan darajada koʻp tomonlama 
boʻlish (1-2-ish) Talabalar oʻzlarining repetitsiyalarini videoga olishadi va oʻz-
oʻzini rivojlantirish orqali qanday qilib oʻsishga erishganliklarini yozishadi (3-
ish). Har bir guruh boshqa guruhlar raqslarini koʻrib chiqadi va tahlil qiladi (4-
ish).  Bajarilgan  ishni  baholashda  Erikka  doim  koʻpchilik  bosqichlarni 
shakllantirib  olish  kerak  boʻladi.  Guruhlarga  doim  hamma  raqqoslarga  mos 
qobiliyatlarini  namoyish  etish  uchun  bir  na’muna  kerak  boʻladi;  oʻzlarining 
raqslarini toʻgʻri tahlil qilishlari; jamoa sifatida samarali ishlashlari va raqsni 
rivojlantirish uchun tamoyil yaratishlari kerak. 
Ishni  baholashning  yana  bir  kamchiligi  bu  ularni  notoʻgʻri  va  nohaq 
baholashga  olib  keluvchi  tahlildir.  Shuning  uchun  har  qanday  javobni 
baholashda hisoblash rubrikasi judayam muhim. 
3.1-  jadvalda  guruh  faolligini  jarayonini  koʻrsatuvchi  rubrika  na’muna 
sifatida berilgan.