O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta'lim vazirligi

YUQORI JAG‘ SUYAGI - OS MAXILLA
Bu yuzning yuqori old qismini egallagan juft suyakdir. Uning 
tanasi va to 'rtta o ‘simtasi tafovut qilinadi: (peshona, yonoq, 
tanglay va alveolyar). Yuqori jag‘ suyagi tanasi to'rtburchaksi- 
m on b o ‘lib, uning 4 /5 qismi b o ‘shliqdan iborat (G aym or 
bo‘shlig‘i). Ushbu b o ‘shliqlar burun bo ‘shlig‘i bilan aloqada 
bo'ladi. Bo‘shliqning old devori qoziq chuqurchasi, yuqori devori 
ko‘z kosasi pastki devori, tashqaridan yonoq o ‘simtasi asosi, 
tashqi orqasi suyak do‘mbog‘i ichki chegarasi, burun bo‘shlig‘i 
yon devori va alveolyar bilan chegaralangan (10 —11 rasmlar).
Yuqori jag‘ peshona va yonoq o ‘simtalari orqali shu nomdagi 
kalla suyaklari bilan birikadi. Chap va o ‘ng yuqori jag‘ suyaklari 
bir-biri bilan tanglay o ‘simtasi orqali birikadi. Alveolyar o‘simtalar 
erkin holda qoladi. Yuqori jag'ning ikki devori tafovut qilinadi: lab 
(lunj) va og‘iz (burun) devori. Ikkala devor bir-biriga zich plastin- 
ka orqali burchak hosil qilgan g‘ovak modda yordamida birikadi. 
Uning pastki qirrasi bo'ylab tish kataklari joylashgan. Lunjga 
qaragan tomoni yupqa plastinkadan iborat. Og‘iz tomoni g'ovak 
modda bilan to'lganligi sababli ancha qalin bo‘ladi. Shuning uchun 
ham tishlami ekstirpatsiya (sug‘urishda) qilishda tashqi qismi oson 
ushlanadi. 8 ta tish katakchalari bir-biridan tishlararo, chuqurroq 
borgach ildizlararo to‘siqlar bilan ajralib turadi. Barcha tish 
katakchalari biroz orqaga va ichkariga egilgan bo'ladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

10-rasm.O‘ng yuqori jag‘ suyagi:
I)
orbital fassiyasi; 
2)
peshona o'simtasi; 
3)
ko‘z kosasi osti teshigi; 
4)
fossa 
canina; 
5)
tanglay o ‘simtasi; 
6)
alveolyar o'sim ta; 
7)
yonoq 
0
‘simtasi; 
8)
alveolyar teshik; 
9)
yuqori jag‘ do‘mbog‘i; 
10)
chakka osti fassiyasi;
II)
pastki burun chig‘anog‘i; 
12)
yuqori jag‘ (Gaymor) bo‘sh!ig‘i yorig'i.
Yuqori jag‘ suyagi ichi kovak bo‘lishiga qaramay juda qattiq 
bo‘lib, kuchli mexanik ta'sirlarga, ayniqsa katta jag‘ (oziq) tishlari 
sohasida 160 kg gacha bo ‘lgan kuch ta'sirini ko‘tara olish 
xususiyatiga ega. Suyak chidamliligi uning kontrforslariga bog‘liq:
- Q anot-tanglay kontrforsi—jag ‘ tishlaridan qanotsim on 
o ‘simtaga qarab boradi.
- Yonoq kontrforsi—birinchi katta oziq tishdan yonoq suyagiga 
qarab boradi. Bu ikkala kontrfors pastdan yuqoriga va olindan 
orqaga qarab yo‘nalgan kuchga qarshilik qiladi.
- P e s h o n a -b u ru n k o n trfo rs i—qo ziq tish d a n p esh o n a 
o‘simtasiga qarab boradi. Bu ham pastdan yuqoriga qarab yo‘nalgan 
kuchga qarshilik ko'rsatadi.