O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta'lim vazirligi

Takrorlash uchun savollar:
1. Miya chuqurchalari topografiyasi va ahamiyati.
2. Miya pardalari topografiyasi va ahamiyati.
3. Miya qattiq pardasi sinuslari.
4. Kronleyn—Bryusova sxemasi va uning ahamiyati.
5. Miya qorinchalari haqida tushuncha.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

3-bob.
BOSH YUZ QISMINING TOPOGRAFIK
ANATOMIYASI
Boshning oldingi va pastki qismi uning yuz qismini tashkil 
etadi. Yuz qismi miya qismidan ko‘z kosasining ustki qirrasi, 
yonoq suyagi, yonoq yoyi, eshituv yo ‘Ii va so‘rg‘ichsim on 
o ‘simtaning old qirrasi bo‘ylab o'tkazilgan chiziq orqali ajralib 
turadi. Bo‘yin sohasidan esa pastki jag‘ tanasi pastki qirrasi va jag‘ 
burchagidan so‘rg‘ichsimon o ‘simta do‘ngligiga qarab o ‘tadigan 
chiziq orqali chegaralanadi. Bosh yuz qismining topografiyasini 
o ‘rganishda paypaslab aniqlasa bo'ladigan joylar — ko‘z kosasi 
qirralari, yonoq do‘mbog‘i va yoyi, pastki jag‘ va uning bo‘g‘i- 
mi, chaynov mushaklari katta ahamiyatga ega. Og‘iz dahlizi va 
bo‘shlig‘ini ko‘zdan kechirish va palpatsiya qilish orqali uni 
o ‘rganish mumkin. Yuz sohasi shartli ravishda uch qism (soha) 
ga boiinadi: oldingi va ikkita yon sohalar.
Oldingi sohada og‘iz, lunj, burun, ko‘z kosasi osti va iyak 
(engak) osti sohalari tafovut qilinadi. Yon qismlariga quloq old 
— chaynov sohasi, jag‘ orti chuqurchasi, yonoq va yuzning 
yon chuqur sohalari kiradi.
Yuz terisi ancha yupqa bo‘lib, ko‘pgina yog‘ va ter bezlariga 
ega. Erkaklarda sochli sohalar mavjud. 
Agar yog‘ bezlarining 
chiqaruv yo‘li bekilib qolsa—ateroma kasalligi kelib chiqadi.Soch 
ildizlarining yallig'lanishlari—chipqon (furunkul) rivojlanishiga 
olib keladi. Terining yuza yiringli yallig‘lanishi — sikoz ham aynan 
yuzning sochli qismlarida ko‘p uchraydi.
Yuz terisi qon tomirlarga juda boy b o iad i. Shu bilan birga u 
juda harakatchan b o iib , siljish xususiyatiga ega. Shu tufayli yuz 
terisi infeksiya ta’siriga chidamli va yuz bergan shikastlar, yiringli
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

yallig‘lanish kasalliklari tez tuzaladi. Yuz sohasida plastik ope- 
ratsiyalar o‘tkazish vaqtida terining ushbu xususiyatlarini e'tiborga 
olish maqsadga muvofiq . Yuzda teri osti yog‘ qavati ancha yupqa 
bo‘Iib, gematomalar va yiringli yallig‘lanish jarayonlarining tez 
tarqalishiga imkon yaratadi.
Bosh yuz qismining yana bir e'tiborli tom oni, unda mimika 
m u shaklari m avjud. Bu m u sh a k la r yuz, bosh va b o ‘yin 
mushaklaridan iborat. Kishidagi ruhiy-emotsional o ‘zgarishlar- 
ni namoyon qilishda mimika mushaklarining o ‘m i beqiyosdir. 
Mimika mushaklarining ayrimlari suyaklardan boshlanib teriga 
biriksa, ba'zilari faqat teridan boshlanib teriga birikadi (og‘iz va 
ko‘z aylanma mushaklari). Mimika mushaklari ikki: qisqartiruvchi 
va kengaytiruvchi guruhga bo'linadi.
Bosh yuz qismining teri osti yog‘ qavatida yupqa yuza fassiya 
bo‘lib, u mimika muskullarida o ‘ziga xos qin vazifasini o'taydi. 
Bu fassiya ostida joylashgan yog‘li kletchatka lunj sohasida ancha 
qalinlashgan bo‘ladi.