O‘zbеkiston rеspublikasi oliy

- rasm. Tezlikni rostlash konturining tuzilish sxemasi.

u_{ω vaz} – tezlik vazifalanishi; u_{ω t.a} – tezlik bo‘yicha teskari bog‘lanish signali; TR -tezlik rostlagichi, W_tr(P) – TR uzatish funksiyali. k_ω – tezlik bo‘yicha teskari bog‘lanish koeffitsienti; W_EYU(P) – ichki rostlanish konturi bilan uzatma funksiyasi.
Kerakli tezlikning berilishi u_vaz qo‘l bilan (ekskovator mashinisti, kran boshqaruvchisi, operator) yoki avtomatik tarzda shakllantirilishi mumkin (dastgoxlardagi raqamli dasturiy boshqarish tizimi), yuqori irearxiyadagi avtomatlashtirilgan tizim texnologik rostlagichlar boshqarish qurilmalari orqali ham shakllantirilishi mumkin.
Tezlik rostlagichning uzatish funksiyasi W_TR(P) shunday tanlanadiki, bunda talab qilinadigan rostlash sifati ham statik (diapazon, aniqlik) ham dinamik (tezkorlik, o‘ta rostlanish, tebranuvchanlik) ko‘rsatkichlar jixatidan aniq ta’minlanishi kerak.
Motorlar, yarim o‘tkazgichli elektr energiya o‘zgartkichlari , datchiklar va avtomatik rostlash tizimlari birgalikda rostlanuvchi elektr yuritma tizimini tashkil qiladi. Bu tizimlar birinchidan elektr motor turi bilan farqlanadi. Qolaversa motorni ta’minlovchi yarim o‘tkazgichli elektr energiyasi o‘zgartirgichlari turlari bilan ham farqlanadi.
Tezlikni rostlash – texnologik jarayon talabiga ko‘ra tezlikni boshqaruv tizimi vositasida majburiy o‘zgartirishdir. Bunday rostlash tizimiga boshqaruv ta’sirini kiritish yo‘li bilan amalga oshiriladi. Biroq, tezlik o‘zgarmas boshqaruv ta’sirida ham amalga oshirilishi mumkin. Bu holat tezlikni mo‘tadillashtirish vazifasi qo‘yilganda kuzatiladi.

2. 
   Tezlikni rostlash sifat ko‘rsatkichlari.
   

Elektr yuritma tezligini rostlashni xarakterlovchi asosiy ko‘rsatkichlardan biri rostlash diapazonidir. Rostlash diapazoni D – bu elektr yuritmaning erishilgan (o‘rnatilgan) maksimal tezligining minimal tezlikka nisbatidir. Bunda motor validagi yuklamaning ma’lum oraliqlaridagi o‘zgarishi holati nazarda tutiladi.
Rostlash diapazoni qiymatini aniqlash 4.2 – - rasmda keltirilgan.

2.