O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi farg‘ona politexnika instituti «Menejment»

Mavzuni o‘rganishga doir nazariy ma’lumotlar

1. 
   Bankrotlik – raqobat kurashining ob’ektiv xodisasidir.
   
2. 
   Biznes korxonalarini inqirozga uchrashining asosiy sabablari.
   
3. 
   Biznes xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarni tugatish va qayta tashkil qilish shart – sharoitlari.
   

Bankrotlik - raqobat kurashining ob’ektiv xodisasidir.
Bankrotlik - bu xo‘jalik sudining qarori bilan biznes sub’ektning iqtisodiy nochorkligi, uni qarz majburiyatlari bo‘yicha to‘lovga qobiliyatsizligini oshkora e’lon qilinishi. Bu bozor iqtisodiyoti sharoitida raqobat kurashi natijasida vujudga keladigan oddiy holat bo‘lib, unda nochor tadbirkorlik tizimi o‘zining xo‘jalik faoliyatini to‘xtatadi. Kreditorlarga qarzni qaytarish maqsadida bankrotlikga uchragan tadbirkor yoki korxona mulkini sotadi. Hozirgi kunda respublikamizdagi ko‘pgina tadbirkorlik tizimlariga bankrotlik og‘ir moliyaviy ahvoldan chiqishga, xo‘jaliky yurituvchi sub’ektlarga yordam ko‘rsatishga, avvalgi turg‘unlikni tiklashga va yana to‘lash qobiliyatiga ega bo‘lishiga yo‘l ochib bermoqda. Bankrot- bu jismoniy yoki yuridik shaxs (xo‘jalik yurituvchi sub’ekt), xo‘jalik sudi qarori bilan iqtisodiy qobiliyatsiz korxonani qarzdor deb atalishidir.
Ikkinchi variant amaliyotda tadbirkorlik tarkibini sog‘lomlashtirish (sanatsiya) usuli sifatida ishlatilishi mumkin. Sanatsiya (lotincha - davolash, sog‘lomlashtirish ma’nosini bildiradi) – bu sanoat, savdova boshqa korxonalarini bankrotlikdan saqlab qolish uchun yirik banklar va davlat tomonidan o‘tkaziladigan tadbirlar tizimidir. “Iqtisodiy nochorlik va bankrotlik haqidagi” qonun bankrotlik jarayonini favqulotda voqea deb qaraydi. Korxonaning fuqaroviy huquqiy majburiyatlarini bajarmasligi, qarzlarini aktivlardan ortiqligi sub’ektni bankrot deb bilishga asos bo‘lolmaydi. To‘lay olmaslik qobiliyati uzoq muddatli bo‘lishi, ayrim sabablarga ko‘ra o‘zgaruvchan bo‘lishi ham mumkin.