O’zbekiston respublikasi oily va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Maxsus xususiyatli linzalar.
1. Organik polimerlardan tayyorlangan linzalar. Polimerlardan quyish yo’li bilan asferik linzalarni hosil qilish mumkin.
2. Kontakt linzalar aftalmalogiya sohasida yumshoq kontakt linzalar yaratilgan. Bu linzalarni yaratish bifazali tabiatga ega bo’lgan materiallarni ishlatishga asoslangan. Bu materiallar kremniy – organik yoki kremniy – ftor organik silikom polimerlardan tashkil topgan bo’ladi.
3. Kvarsdan tayyorlangan linzalar. Kvars oynasi Al­_2­O­­_3­, CaO va MgO qo’shimchalari qo’shilgan toza tuproq eritilganda paydo bo’ladi. Bu shisha yuqori temperaturalarga chidamliligi va ko’pkina himik reaktivlar bilan reaksiyaga kirishmasligi bilan ajralib turadi. Shaffof kvars shishasi ultrabinafsha va ko’zga ko’rinadigan nurlarni yaxshi o’tkazadi.
4. Kremniydan tayyorlangan linzalar. Infra qizil nurlar sohasida eng katta sindirish ko’rsatkichiga (n=3,4) va yuqori disperstlikka ega bo’lgan kremniy (Si) ko’rinadigan nurlar diapozonida umuman shaffof bo’lmay qoladi. Kremniy xususiyatlari va yangi texnologiyalarga asoslangan holda elektro magnit to’lqinlarning roentgen diapozonida ishlay oladigan linzalar yaratildi.
Linzalarning qo’llanilishi.
Linzalar ko’pgina optik sistemalarning unversial optik elementlari vazifasini bajaradi. Linzalarning an’anaviy qo’llanish sohalari: binokillar, teleskoplar, optik pripsillar, teodolit, mikraskoplar va fotovedio texnika.
Yakkalangan yig’uvchi linzalar kattalashtiruvchi oynalar sifatida ishlatiladi. Linzalarning yana bir qo’llanilish sohasi aftolmalogiyadir. Bu sohada linzalar ko’zaynak va kontakt linzalar sifatida ishlatiladi. Radio astranomiya va radarlarda ko’pincha dielektrik linzalardan foydaniladi. Bu linzalarning vazifasi radio to’lqinlar oqimini qabul qiluvchi antenaga yig’ib berish yoki nishonga fokuslabdan iboratdir. Pluton yadro bombalarning konstruksiyasida nuqtaviy manbadan tarqalayotgan to’lqinni sferik tarzda yig’ish uchun linzalar sistemasidan foydalanilgan. Bu linzalar sistemasi turli xil portlash tezligiga ega bo’lgan portlovchi moddadan tayyorlangan, ya’ni bu moddalarning sindirish ko’rsatkichi turli xil bo’lgan moddalardan tayyorlangan bo’ladi.