O’zbekiston respublikasi oily va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Mavzu: Ko’z. Ko’zning ko’rish qobliyati va anatomiyasi.
Ko’z tabiat tamondan yaratilgan optik pribordir. Odamning ko’zi bizni ikki nuqtai nazar tufayli qiziqtiradi.
1-optik tizim sifatida;
2-ko’pkina optik priborlar bilan ishlay oladigan ta’svirni qabul qiluvchi sifatida.
1-rasmda ko’z olmasining ko’ndalang kesimi va ko’zning asosiy elementlari keltirilgan.

1-xrustalik
2-qarachiq
3-zagaritsa
4-oldingi kamera
5-kamalaksimon qobiq
6-shishasimon modda
7-setchatka
8-sasutsimon qobiq
9-skelera
10-sariq dog’
11-ko’z ko’rmaydigan dog’
12-ko’z nervi
13-kipriksimon modda.
Ko’z sharsimon modda bo’lib, deyarli hamma tamoni shaffof bo’lmagan qattiq qobiq bilan qoplangan bo’ladi. Ko’zning oldi qismida qobiq shaffof va do’ngsimon bo’lgan ragaritsaga o’tadi. Skeleravaragaritsa ko’zni shaklini belgilab beradi, uni himoya qiladi va ko’z xarakatiga imkonoyat yaratib beruvchi paylarning birikish joyi sifatida xizmat qiladi. Ko’z olmasining diametri 22-24 mm massasi 7-8 g bo’ladi. Yupqa sasutsimon plastinka (kamalak simon qobiq) diafara vazifasini bajaradi va bu diafara ko'zdan o'tuvchi nurlar dastasini chegaralaydi. Kamalaksimon qobiqdagi (zrachok) orqali yorug’lik ko’zga tushadi. Tushayotgan yorug’lik oqimining kattaligiga qarab qorachiq diametri 1-8 mm. gachao’zgaradi. Ikki yoqlama qavariq bo’lgan elastik linza xrustalik deb nomlanadi. Bu linza kipriksimon modda paylariga maxkamlangan bo’ladi. Xrustalik ko’zning ichki yuzasini ikki kameraga bo’ladi:

1. 
   Oldingi kamera - suvsimon modda bilan to’lan bo’ladi.
   
2. 
   Orqa kamera - shishasimon modda bilan to’ldirilgan.
   

Orqa kameraning ichki yuzasi yorug’lik sezuvchi qatlam ya’ni setchatka bilan qoplangan bo’ladi. Setchatkaning yorug’likka sezgir elementlari olayotgan impuls ko’rish nervi tolalariga o’tadi va ular orqali miyaning ko’rish markazlariga uzatiladi. Setchatka va skelera orasida yupqa sasutsimon qobiq joylashgan bo’ladi. Bu qobiq qon tomirlari to’ridan iborat bo’lib, ular ko’zni oziqlantiradi. Ko’rish nervining kirish joyi dog’ shaklida bo’lib, u yerda ta’svir aks etmaydi. Sariq dog’da ko’z eng aniq ta’svirni hosil qiladi. Sariq dog’ va frustalikning markazidan o’tuvchi to’g’ri chiziq ko’rish o’qi deb nomlanadi. U ko’zning optik o’qidan taxminan 5⁰ ga og’gan bo’ladi.


Mavzu: Ko’zning optik qurilmaligi va uning tuzilishi. Ko’zning spektral sezish qobiliyati va moslashuvi. Ko’zning ko’rish qobiliyati kengligi va chegarasi. Ko’zning nuqsonlari va ularni bartaraf etish, yaqin va uzoqni ko’rish.