O’zbekiston respublikasi oily va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Nano optika va nano fatonika.
Nano optika optikaning bir bo’limi bo’lib, unda nano o’lchamli maydonning atomlar malekulalar va nano jismlar bilan o’zaro ta’sirlashuvi o’rganiladi. Nano fatonika deb – nano optikaning bir bo’limiga aytiladi. Unda sanoqli fatonlarga ega bo’lgan nano maydonlar va nano o’lcho’vli shkalada yorug’likning o’zini tutishi o’rganiladi. Fizika kursidan ma’lumki, nano maydonlar material muhit yuzasi atrofida vujudga kelishi va faoliyat ko’rsatishi mumkin. Elektro magnit maydonlar Maksvell tenglamasining chegaraviy shartlarini bajarishi lozim bo’lganligi uchun nanomaydonlar material muhitining o’lchamlari va tapografiyasiga bog’liq bo’ladi.
Nano maydonlarga misol:
1.Dielektrik yuzasidan to’lqinning to’liq ichki qaytishida vujudga keladigan maydon (yorug’lik bir o’lchamli lakalizatsiya);
2.Metall yuzasidagi nano maydonlar (plazmonlar);
3.Zo’nd uchi atrofida paydo bo’ladigan maydonlar (yorug’likning ikki o’lchamli lakalizatsiya);
Nano optikaga bo’lgan asosiy qiziqish to’lqinli mikraskopiyadagi hajmi ajrata olish qobiliyatida vujudga keladigan difraksion chegarani yengib o’tishga bog’likdir. Nano fatonikaga bo’lgan qiziqish maydon energiyasini o’zgartirmasdan elektro magnit maydonning kuchlanganligini oshirish imkoniyati bilan bog’liqdir. Nanofatonika, optika, lazer fizikasi, materialshunoslik, fizikaviy – хimiya, qattiq jism fizikasi va хimiyasi kabi fanlar asosida vujudga kelgan. Nano fatonikaning predmeti bo’lib, nano tizimlardagi optik nurlanishning tarqalishi, qayta ishlanishi yutilishi xossalari hisoblanadi. Nano fatonika quyidagi sohalarda muamolarni xal qilishda ishlatilishi mumkin:
1.Materiallar va nano fatonika materiallari;
2.Faton kristallari;
3.Plazmonika;
4.Nano obyektlarni monibuliyatsiya va optik ushlab olish;
5.Faton funksial qurulmalarini tayyorlash;
6.Nano fatonika sohasida kompyuterda modellashtirish;
7.Optik nurli texnika.
Nano fatonikada yaqin maydonli skanlovchi optik mikraskopiya uyg’otuvchi fatonlardan foydalanuvchi skanlovchi tunnel mikraskopiya va yuzani plazmon optika usullari bilan tekshirish mumkin.