O`zbekiston respublikasi Navoiy kon metallurgiya kombinati Navoiy davlat konchilik instituti «Metrologiya, standartlash va sertifikatsiya»

To’rt simli zanjirning aktiv quvvatini uchta vattmetr usulida o’lchash .
Notekis yuklamali to’rt simli zanjirlardagi uch fazali quvvatni o’lchash uchun uchta vattmetrdan foydalaniladi. 12.3-rasmda vattmetrlarni zanjirga ulash sxemasi ko’rsatilgan. Bu sxemada har bir vattmetr ayrim fazalarning aktiv quvvatini o’lchaydi, ya’ni:
P_AW1=U_AI_Acos_A P_BW2=U_BI_Bcos_B P_CW3=U_CI_Ccos_C

Uch fazali zanjirning aktiv quvvati uchala vattmetr ko’rsatgan quvvatlarning algebraik yig’indisiga teng:

P= P_AW1 +P_BW2 +P_CW3

5.3 - rasm.

Amalda bir vaqtning o’zida ikkita yoki uchta vattmetrlarning ko’rsatishini kuzatish juda qiyin, shuning uchun sanoatimizda uch simli zanjir uchun ikki elementli hamda to’rt simli zanjir uchun uch elementli uch fazali vattmetrlar ishlab chiqariladi. Uch fazali vattmetr ikkita yoki uchta bir fazali o’lchash mexanizmlaridan iborat bo’lib, ularning umumiy momenti yagona qo’zqaluvchan qismga ta'sir qiladi.

3. Tajriba ishini bajarish tartibi.
1. 5.1-rasmdagi sxema yig’iladi.
2. Kalit ulangandan sing, ampermetr va voltmetrni har bir fazaga navbati bilan ulab faza toklari hamda kuchlanishlari o’lchanadi.
3. Istalgan bitta fazadaga aktiv quvvat o’lchanadi va natijalar 5.1- jadvalga yozib olinadi.
4. 5.2-rasmdagi sxema yig’iladi
5. Kalit ulangandan sing, ampermetr va voltmetr har bir fazaga navbati bilan ulanib faza toklari hamda kuchlanishlari o’lchanadi.
6. Istalgan ikkita fazadaga aktiv quvvat o’lchanadi va natijalar 5.1-jadvalga yozib olinadi .
7. 5.3-rasmdagi sxema yig’iladi.
8. Kalit ulangandan sung, ampermetr va voltmetrni har bir fazaga navbati bilan ulab faza toklari hamda kuchlanishlari ulchanadi.
9. Har uchala fazadaga aktiv quvvat o’lchanadi va natijalar 5.1-jadvalga yozib olinadi
10. Olingan natijalarga asoslanib umumiy va hisobiy quvvatlar aniqlanadi.


5.1-jadval

	O’lchashlar									Hisoblash
O’lchash turi	UA	UB	UC	IA	IB	IC	Pw1	Pw2	Pw3	PUM	PH
Bitta vattmetr yordamida
Ikkita vattmetr yordamida
uchta vattmetr yordamida

4. Tekshiruv savollari.
1. Uch fazali zanjirlarni ulashning qanday usullari mavjud ?
2. Qanday ulashga yulduz sxemada ulash deyiladi ?
3. Qanday ulash uchburchak sxemada ulash deb ataladi?
4. Bir vattmetr yordamida uch fazali zanjar quvvatini o’lchash uchun qanday shartlar
bajarilishi zarur?
5. Iste'molchilar simmetrik yuklama hosil qilganda, liniya va faza kuchlanishlari, shuningdek, liniya va faza toklari orasidagi nisbat qanday bo’ladi ?
6. Uch fazali zanjirning umumiy quvvati qanday aniqlanadi?
7. Neytral simning roli nimada?
8. Har bir fazaga navbati bilan ulanadigan vattmetrning kirsatishi buyicha uch fazali
zanjirning quvvati qanday aniqlanadi?