5-Mavzu. Uch fazali tok zanjirlari Reja

5-Mavzu. Uch fazali tok zanjirlari


Reja:
5.1. Uch fazali o’zgaruvchan tok, uning afzalliklari va manbaalari.
5.2. Uch fazali zanjirlarda iste’molchilarni yulduz va uchburchak ulash.
5.3. Uch fazali zanjirlarda simmetrik va nosimmetrik ish rejimlar.
5.4. Uch fazali zanjirlarda quvvat va uni o’lchanishi.
5.5. Uch fazali zanjirlarda simmetrik va nosimmetrik ish rejimlar. Neytral simi.
Tayanch so’z va iboralar: tizim, energiya manbai, EYUK, faza siljishi, faza, liniya, iste’molchi, generator, uzatish liniyasi, rotor, stator, induksiyalanish, simmetrik, EYUK ifodasi, ketma – ketlik, vektor diagramma, yulduz, uchburchak, liniya va faza kuchlanishi, munosabat, neytral, Kirxgof qonunlari, summa, nosimmetrik iste’molchi.

1. 
   .Uch fazali o’zraguvchan tok, uning avfzalliklari va manbaalari.
   

Vaqt birligi ichida sinusoidal qoida bo’yicha o’zgaradigan, bir xil chastotali o’zaro 120⁰ ga siljigan 3 ta EYUK li elektr zanjiri tizimidagi tok, uch fazali tok deyiladi. 1891 yilda mashxur rus elektrotexnigi M.O.Dolivo-Dobrovolskiy tomonidan ixtiro qilingan uch fazali tok generatori, motori va uzatish tizimi, ya’ni uch fazali tizim kompleksi jahon miqyosida elektrotexnikaning fan texnikani etakchi soxasiga aylanishiga asos bo’ldi. Uch fazali EYUK 3 fazali generatorlarda xosil qilinadi. Ushbu generator qo’zg’almas stator va aylanuvchan rotordan iborat. Stator cho’lg’amlari o’zaro teng qilib o’ralgan bo’ladi.

2. 
   Uch fazali zanjirlarga iste’molchilarni ulash usullari.
   

Uch fazali tok zanjirida ikki xil ulanish usullari mavjud. Yulduzchasimonulanish bu uch fazali elektr energiya istemolchilarini shartli ravishda qabul qilingan kirish qismi. AVS cho’lg’amlar manbaga ulanib, ularning tugallanishi x; u; z; lar o’zaro birlashtiriladi. Bunday ulash Y belgisi bilan belgilanadi. Generator va iste’molchilarni 0 nuqtalarini birlashtiruvchi sim nolinchi (neytral) simi deyiladi. Nolinchi simdan o’tadigan tok I₀ tarzda belgilanadi. Kirxgofning birinchi qonuniga muvofiq neytral simidan o’tadigan toklarni geometrik yig’indisi nolga teng. .