|
Uzrli sabablarga (jarimani to‘lash uchun pul vositalarining mavjud emasligi, xastalik, uzoq muddatli xizmat safari va boshq.) ko‘ra va shuningdek, agar JPK 533-moddasi tartibida sud tomonidan jarima to‘lovini amalga oshirish muayyan muddatgacha cho‘zilgan yoki uni qismlarga bo‘lib to‘lash qarori chiqarilgan hollarda mazkur to‘lovning amalga oshirilmaganligi jazoni ijro etishdan bosh tortish deb tan olinmaydi3.
Daromadlarni yashirish deb, mahkum tomonidan, o‘zi oladigan daromadlar miqdori va tarkibi masalasida jazoni ijro etish organlarini aldashga qaratilgan harakatlar tan olinishi kerak. Xususan, bunday yashirish daromadlarning muayyan qismi yoki ayrim daromadlarning boshqa shaxslar nomiga rasmiylashtirilishi, ish haqi to‘g‘risidagi hujjatlarning qalbakilashtirilishi yoxud yo‘q qilinishi va boshqalar bilan ifodalanishi mumkin. Majburiy undirish chorasi qo‘llanishi mumkin
1 Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2006 йил 3 февралдаги «Судлар томонидан жиноят учун жазо тайинлаш амалиёти тўғрисида»ги 1-сонли қарори, 16-банд, 2-хатбоши // Тўплам, 2-жилд. – 229-б.
2 Ушбу Қонуннинг 5-моддаси 2-бандига кўра, жиноят ишлари бўйича судларнинг ҳукмлари, ажримлари ва қарорларининг
мулкий ундиришга оид қисми, шунингдек жарима тариқасидаги жазони назарда тутувчи ҳукмлари, ажримлари ва қарорлари ижро этилиши лозим, Қонуннинг 45-моддасига мувофиқ эса, ихтиёрий равишда ижро этиш учун суд ижрочиси томонидан белгиланган муддатнинг ўтганлиги мажбурий ижро этиш чораларини қўллаш учун асос бўлади (Ўзбекистон Республикасининг 2001 йил 29 августдаги «Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида»ги 258–II-сон Қонуни // Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 2001 й., 9–10-сон, 169-модда).
3 Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2006 йил 3 февралдаги «Судлар томонидан жиноят учун жазо тайинлаш
амалиёти тўғрисида»ги 1-сонли қарорининг 17-банди 2-хатбошисига мувофиқ, бундай ҳолатда ЖКнинг 44-моддаси 3-хатбошисида белгиланган жазо ижросидан бош тортиш муддатларининг ҳисобланиши жазо ижросини чўзиш (хатбошиларга бўлиб ижро этиш) муддатининг тугашидан кейин бошланади // Тўплам, 2-жилд. – 230-б.
bo‘lgan mulkni yashirish, mazkur mulkni ijro organiga noma’lum bo‘lgan yerga ko‘chirishni, uni noqonuniy tarzda sarflashni, mulkni yoki unga bo‘lgan mavjud huquqlarni begonalashtirish va boshqa xil noqonuniy harakatlarni bildiradi.
Mahkum tomonidan jarimani to‘lashdan bosh tortish dalilining aniqlanishi yoki majburiy ijro uchun belgilangan muddat davomida qarzdor mulkiga nisbatan undirish chorasi qaratilishi mumkin bo‘lganida ushbu mulkni undirish imkoniyatining mavjud emasligi holatida va shunga teng tarzda to‘lov muddatining tugashigacha jarimaning to‘lanmaganligida yoki jarima to‘lovini qismlarga bo‘lib to‘lash shartlarini buzish holatida mazkur mahkumga nisbatan hukmni chiqargan sud JK 44-moddasi 3- qismida bayon etilgan qoidalarga muvofiq tarzda, to‘lanmagan jarima miqdorini majburiy jamoat ishlari, axloq tuzatish ishlari, xizmat bo‘yicha cheklash, ozodlikni cheklash yoki ozodlikdan mahrum etish choralari bilan almashtirishi mumkin. «Bu holda majburiy jamoat ishlarining ikki yarim soati eng kam oylik ish haqining bir baravari miqdoridagi jarimaga tenglashtirilib, to‘rt yuz sakson soatdan ko‘p bo‘lmagan muddatga, axloq tuzatish ishlari, xizmat bo‘yicha cheklash, ozodlikni cheklash, yoxud ozodlikdan mahrum etish choralarining har bir oyi eng kam oylik ish haqining o‘n olti baravaridagi jarimaga tenglashtirilib, uch yildan ortiq bo‘lmagan muddatga tayinlanadi» (JK 44-moddasi 3-qismi). Bunda to‘lanmagan jarima miqdorini yuqorida ko‘rsatilgan jazolarning faqat bitta turiga almashtirish uchun yo‘l qo‘yiladi, ya’ni uni yuqorida sanab o‘tilgan jazolarning bir nechasi bilan almashtirish mumkin emas. Shu bilan bir vaqtda, to‘lanmagan jarimaning boshqa qismiga nisbatan mahkumning yangidan ijro etishi shart bo‘lgan holda, mazkur jarimaning faqat bir qismini boshqa jazo turi bilan almashtirib bo‘lmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
