O‘zbek tilshunosligi kafedrasi «hozirgi o‘zbek tili» fanidan o‘quv- uslubiy majmua

Zamon kategoriyasi. «Payt valentligiga ta’sir etish orqali kesimni shakllantirishda ishtirok etish va undan anglashilgan voqelikning nutq momentiga munosabatini ifodalash» - zamon kategoriyasi (qisq. ZK) ning UGMsi. Fe’lda bu UGMdagi voqelik uzvi harakat tarzi ko‘rinishida xususiylashadi.

Voqelikning nutq momentiga munosabatiga qarab uch xil zamon farqlanadi:

a) nutq momentigacha bo‘lgan voqelik – o‘tgan zamon;

b) nutq momentidagi voqelik – hozirgi zamon;

d) nutq momentidan keyin bo‘ladigan voqelik – kelasi zamon.

Shu boisdan zamon UGMsining uchta xususiy ko‘rinishi farqlanadi:

1) o‘tgan zamon; 2) hozirgi zamon; 3) kelasi zamon.

Ularni ifodalovchi shakllar ham shunga muvofiq uch guruhga ajratiladi.